ریپلی؛ سایه روشن یک رستگاری

سریال با نما های درخشان و قاب بندی های نفس گیر رابرت السویت آغاز می شود و این وسواس در ایجاد جذابیت بصری تا پایان سریال بیننده را مشایعت می کند. به نحوی که نما به نمای این سریال را می توان درمسابقات عکاسی شرکت داد و برنده شد.

این وسواس نشاندهنده اهمیت بالاییست که کارگردان برای تصویر و بازنمایی مفهوم از خلال آن قایل است و این همبستگی تصویر و واژه ما را به مفهوم سینمای ناب نزدیک می کند.

من نگاهی سرسری به اقتباس دهه نودی سینمای هالیوود از اثر انداختم و بی وقفه دریافتم که سریال ریپلی از نظر فرم روایی در مرتبه ای بسیار بالاتر از اقتباس سینمایی آنتونی مینگلا قرار می گیرد.

پلتفرم سریال نیاز مبرم داستانیست که باید به نحو بطئی و سر صبر  انگیزه های روانی ضد قهرمانش را بنا کند و مفاهیم زیر پوستی اثر را به بیننده 

منتقل کند. به عنوان مثال سریال ریپلی توجه ویژه ای به کاراواجو نقاش ایتالیایی و همبستگی روانی تام ریپلی با او دارد؛ چیزی که در نسخه سینمایی جایی برای ظهور نمییابد اما به سریال ریپلی عمق و غنایی می دهد که مخاطب زا در جریان مواج و خوشایندی از درک و دریافت هنری دوران رنسانس هنر در ایتالیا و سبک باروک غرق می کند .

کاراواجو هنرمندی است که از پس زندگی پر حادثه شامل دوئل و دعوا و قتل و تعقیب امنیه ها به تکاملی مثال زدنی در هنر نقاشی می رسد .

در حقیقت فلسفه نقاشی های او گریز از کلاسیسیم و توجه به ذات فارغ از خوب یا بد مقدس و نامقدس در رسیدن به کمال و رستگاریست ؛ یک بازی کنتراست بین نور و تاریکی خوبی و بدی.

و ما دقیقا این معنای زیر پوستی را در سریال ریپلی و شخصیت تام می بینیم  که او را از یک آسمان جل نیویورکی دغل باز به یک هنرشناس ونیزی تبدیل می کند که سابقه قتل و جنایت را برای گریز از ظلمت به نور در کارنامه دارد.

سریال ریپلی همچنین نگاه محتاطانه ای به گزاره جنسیت و تاثیر آن بر انگیزه های شخصیت ها دارد. 

هویت جنسی تام ریپلی لا اقل برای من به عنوان یک بیننده تا آخر ناشناس می ماند . آیا تام اصلا زندگی جنسی دارد ؟ آیا او همجنس خواه است ؟ آیا او نسبت به گرایش محبت آمیز ریکی به خود به پدر ریک و کارآگاه نیویورکی دروغ می گوید؟

آیا حسادت مارج به تام ریشه جنسی دارد یا اینکه تنها حسادت یک زن به بسط و گسترش روابط مردانه و سبکسرانه دو مرد است؟

همه اینها در سریال زایلیان به نحو هوشمندانه ای مبهم می ماند تا توجه مخاطب را به سوی خود منحرف نکند تا داستان بتواند با عناصر جذابیت دیگری راه خود را پیش ببرد تا به یک پایان باز برسد که هم ممکن است نشانه رستگاری باشد هم حرکت به سوی اعتراف.

در نهایت “ریپلی” یک نوآر متفاوت و مهم در سالیان اخیر است که می تواند برای بسیاری از مخاطبان آثار تصویری یک کلاس درس باشد. کلاس درسی برای سبک و سیاق نوآر چرا که تام ریپلی زایلیان نمونه درخشان یک قهرمان نوآر در بستر داستانی تاریک و روشن است.