سرانه خرید و فروش بورس

تا حالا شده تو بازار بورس، با خودت فکر کنی که واقعاً چه کسایی دارن سهم می خرن و می فروشن؟ اصلاً این پولای گنده از کجا میان و کجا می رن؟ اگه دنبال جواب این سوال ها هستی و می خوای بفهمی کدوم سهم ها پتانسیل رشد دارن یا قراره بریزن، پس حتماً باید با مفهوم سرانه خرید و فروش تو بورس آشنا بشی. این شاخص یه ابزار فوق العاده کاربردیه که بهت کمک می کنه دست دلال ها و بازیگرای بازار رو بخونی و مثل یه تابلوی شفاف، جریان نقدینگی رو دنبال کنی. با یادگیری سرانه خرید و فروش، می تونی بفهمی پول هوشمند داره وارد کدوم سهم ها میشه و از دام دستکاری های احتمالی بازار در امان بمونی. خلاصه که با این ابزار، می تونی مثل یه کارآگاه مالی، رد پول رو بگیری و تصمیمات هوشمندانه تری برای سرمایه گذاریت بگیری. آماده ای؟

سرانه خرید و فروش در بورس: اصلا چی هست و چرا باید بشناسیمش؟

بیاین از اول شروع کنیم. تو دنیای بورس، هر روز میلیون ها سهم خرید و فروش میشه. اما صرفاً دونستن حجم معاملات کافی نیست. مهم اینه که بفهمیم کی داره این سهم ها رو می خره و کی داره می فروشه؟ آیا یه گروه کوچیک دارن با حجم بالا بازی می کنن یا تعداد زیادی از سرمایه گذارها دارن تو یه سهم خاص فعال میشن؟ اینجا بود که پای مفهوم سرانه خرید و فروش بورس به میون اومد.

سرانه خرید و فروش یه جور میانگینه. میانگین اینکه هر نفر (چه حقیقی و چه حقوقی) به طور متوسط چقدر از یه سهم رو تو یه روز معاملاتی خریده یا فروخته. فرض کن صد نفر یه سهمی رو خریدن و ارزش کل خریدشون ۱۰۰ میلیون تومن بوده. خب سرانه خریدش میشه یک میلیون تومن برای هر نفر. به همین سادگی! این عدد کوچیک، اطلاعات بزرگی رو بهت میده.

با بررسی این سرانه ها، می تونی بفهمی که قدرت واقعی بازار دست کیه. آیا حقیقی ها (یعنی من و تو) با پول های کم اما تعداد بالا دارن یه سهم رو میخرن یا می فروشن؟ یا نه، این حقوقی ها (شرکت ها و نهادهای بزرگ) هستن که با پول های درشت دارن جهت بازار رو عوض می کنن؟ درک این موضوع بهت کمک می کنه تا بهتر بتونی تحلیل سرانه خرید و فروش رو انجام بدی و بفهمی نقدینگی بازار تو کدوم سهم ها داره حرکت می کنه.

شناخت بازیگران بورس: حقیقی ها و حقوقی ها چه فرقی دارن؟

قبل از اینکه عمیق تر وارد بحث سرانه بشیم، باید بازیگران اصلی بازار بورس رو بشناسیم. این بازیگرها دو دسته کلی هستن که رفتار و انگیزه های کاملاً متفاوتی دارن و همین تفاوت ها، باعث میشه تحلیل سرانه خرید و فروش این دو گروه، معنی های مختلفی بده:

1. سرمایه گذاران حقیقی: این ها دقیقاً من و شماییم. افرادی که با کد بورسی شخصی خودشون وارد بازار میشن و با پول خودشون سهم می خرن یا می فروشن. معمولاً سرمایه های این گروه کوچیک تره و ممکنه تحت تاثیر هیجانات بازار، شایعات یا اخبار خاصی قرار بگیرن. هدف اصلی بیشتر حقیقی ها، کسب سود کوتاه مدت یا میان مدته، هرچند سرمایه گذاران بلندمدت هم تو این دسته کم نیستن.
2. سرمایه گذاران حقوقی: این ها شرکت ها، نهادها، بانک ها، صندوق های بازنشستگی، صندوق های سرمایه گذاری و در کل سازمان هایی هستن که با پول های بزرگ و اهداف بلندمدت تر وارد بازار میشن. معاملات حقوقی ها معمولاً بر اساس تحلیل های عمیق تر، استراتژی های پیچیده تر و اهداف مشخصی مثل مدیریت پرتفوی، تامین مالی، یا حمایت از قیمت سهم خودشون یا شرکت های زیرمجموعه انجام میشه. هدفشون غالباً سودآوری بلندمدت، کنترل شرکت یا مدیریت ریسکه.

حالا چرا این تفکیک انقدر برای تحلیل سرانه حیاتیه؟ ببینید، وقتی یه حقیقی یه سهمی رو می خره، ممکنه به خاطر یه شایعه باشه یا چون دوستش گفته خوبه! اما وقتی یه حقوقی بزرگ یه سهم رو می خره، احتمالش زیاده که پشت این خرید، یه تحلیل قوی یا یه خبر مهم باشه که ما ازش بی خبریم. به همین خاطر، اهمیت سرانه در بورس وقتی مشخص میشه که بدونیم این عدد مربوط به کدوم گروه از سرمایه گذاران هست. این شناخت به ما کمک می کنه تا رفتار پول هوشمند و هیجان بازار رو از هم تشخیص بدیم.

رمزگشایی از رفتار سهامداران حقیقی: سرانه خرید و فروش حقیقی

خب، رسیدیم به بخش جذاب ماجرا! حالا که فهمیدیم حقیقی ها و حقوقی ها کیا هستن، بیاین غواصی کنیم تو دنیای سرانه خرید و فروش حقیقی. این بخش، به معنی واقعی کلمه، نشون دهنده نبض بازار و رفتار میلیون ها معامله گر خرد مثل من و شماست.

سرانه خرید حقیقی: پول کی دست کیه؟

وقتی می گیم سرانه خرید حقیقی، منظورمون اینه که به طور متوسط هر کد بورسی حقیقی، چقدر سهم از یه نماد خاص رو تو یه روز معاملاتی خریده. فکر کن یه سهمی روزانه داره کلی خرید و فروش میشه. اگه سرانه خرید حقیقی بالا باشه، یعنی پول خوبی داره وارد سهم میشه و احتمالاً خریدارای حقیقی اعتماد به نفس دارن و دارن با حجم های بالاتر وارد میشن.

فرمول محاسبه گام به گام:

1. اول باید کل ارزش خرید حقیقی اون سهم رو تو اون روز معاملاتی پیدا کنی.
2. بعد تعداد خریداران حقیقی رو پیدا کن.
3. حالا این دو تا رو بر هم تقسیم کن:

سرانه خرید حقیقی = (کل ارزش خرید حقیقی / تعداد خریداران حقیقی)

یه مثال ساده:

فرض کن یه روز تو نماد خودرو، حقیقی ها مجموعاً ۵۰ میلیارد تومن خرید کردن و تعداد خریداران حقیقی ۱۰۰۰ نفر بوده. سرانه خرید حقیقی چقدر میشه؟

• کل ارزش خرید حقیقی: ۵۰,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ تومن
• تعداد خریداران حقیقی: ۱,۰۰۰ نفر

سرانه خرید حقیقی = ۵۰,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ / ۱,۰۰۰ = ۵۰,۰۰۰,۰۰۰ تومن

این یعنی هر حقیقی به طور متوسط ۵۰ میلیون تومن از سهم خودرو رو تو اون روز خریده. این عدد نشونه خوبیه و می تونه یعنی پول هوشمند در بورس داره وارد این سهم میشه.

سرانه فروش حقیقی: وقتی سهامدارای کوچیک می فروشن

همونطور که سرانه خرید حقیقی داریم، سرانه فروش حقیقی هم داریم. این یعنی به طور متوسط هر کد بورسی حقیقی، چقدر سهم از یه نماد خاص رو تو یه روز معاملاتی فروخته. اگه سرانه فروش حقیقی بالا باشه، یعنی فروشنده های حقیقی دارن با قدرت و با حجم های بالا از سهم خارج میشن.

فرمول محاسبه گام به گام:

1. اول باید کل ارزش فروش حقیقی اون سهم رو تو اون روز معاملاتی پیدا کنی.
2. بعد تعداد فروشندگان حقیقی رو پیدا کن.
3. حالا این دو تا رو بر هم تقسیم کن:

سرانه فروش حقیقی = (کل ارزش فروش حقیقی / تعداد فروشندگان حقیقی)

یه مثال ساده:

تو همون نماد خودرو، فرض کن حقیقی ها مجموعاً ۳۰ میلیارد تومن فروختن و تعداد فروشندگان حقیقی ۵۰۰ نفر بوده. سرانه فروش حقیقی چقدر میشه؟

• کل ارزش فروش حقیقی: ۳۰,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ تومن
• تعداد فروشندگان حقیقی: ۵۰۰ نفر

سرانه فروش حقیقی = ۳۰,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ / ۵۰۰ = ۶۰,۰۰۰,۰۰۰ تومن

این یعنی هر حقیقی به طور متوسط ۶۰ میلیون تومن از سهم خودرو رو تو اون روز فروخته. اگه این عدد از سرانه خرید بیشتر باشه، یعنی قدرت فروشنده حقیقی بیشتره و باید مراقب باشی.

قدرت خریدار حقیقی: برگ برنده رو تو دست کی ببینیم؟

مهم ترین قسمت داستان اینجاست: مقایسه سرانه خرید حقیقی با سرانه فروش حقیقی. این مقایسه بهت نشون میده که تو بازار اون سهم، دست کی بالاتره. به این نسبت، نسبت سرانه خرید به فروش حقیقی هم میگن و خیلی تو تابلوخوانی سرانه مهمه.

سناریوهای مختلف و تفسیرشون:

• سرانه خرید حقیقی > سرانه فروش حقیقی:

  این بهترین سناریو برای خریدارهاست! یعنی به طور متوسط، هر حقیقی که سهم خریده، بیشتر از اون حقیقی که فروخته، پول گذاشته. این نشونه ورود پول هوشمند و افزایش قدرت خریدار حقیقی تو سهمه. اگه این اتفاق با افزایش حجم معاملات همراه باشه، یعنی خریدارها با اعتماد به نفس دارن وارد میشن و سهم پتانسیل رشد داره. یه جورایی یعنی پول داره میاد تو سهم.

  وقتی سرانه خرید حقیقی از سرانه فروش حقیقی بیشتر باشه، یعنی پول هوشمند داره وارد سهم میشه و می تونه یه سیگنال مثبت برای ورود باشه.

• سرانه خرید حقیقی

  این یه چراغ قرمزه! یعنی به طور متوسط، فروشنده ها قوی تر از خریدارها ظاهر شدن. پول داره از سهم خارج میشه و فشار فروش تو سهم زیاده. اگه این وضعیت ادامه پیدا کنه، سهم ممکنه روند نزولی به خودش بگیره. اینجا یعنی پول داره از سهم میره بیرون.

• سرانه خرید حقیقی ≈ سرانه فروش حقیقی:

  اگه این دو تا سرانه تقریباً با هم برابر باشن، یعنی بازار فعلاً تو یه حالت بی تصمیمی و تعادله. نه خریدارها قدرت خاصی دارن و نه فروشنده ها. این وضعیت ممکنه نشونه شروع یه حرکت جدید باشه (هم صعودی هم نزولی) یا اینکه سهم تو یه دوره رنج قرار گرفته.

نقش بزرگ ترها در بازار: سرانه خرید و فروش حقوقی

حالا که با رفتار حقیقی ها آشنا شدیم، نوبت به حقوقی ها می رسه؛ همون بازیگرای بزرگ که با سرمایه های عظیمشون، می تونن جهت بازار رو تغییر بدن یا از یه سهم خاص حمایت کنن. بررسی سرانه خرید و فروش حقوقی هم می تونه اطلاعات خیلی ارزشمندی بهمون بده.

سرانه خرید حقوقی: وقتی نهادها حمایت می کنن

سرانه خرید حقوقی نشون میده که هر کد حقوقی به طور متوسط چقدر از یه سهم رو تو یه روز خاص خریده. خرید حقوقی ها معمولاً معنی های متفاوتی داره:

• ممکنه نشونه حمایت حقوقی از سهم باشه، مخصوصاً اگه سهم تو قیمت های پایین باشه و حقوقی ها شروع به جمع آوری کنن.
• گاهی هم می تونه نشونه تغییر سهامدار عمده باشه؛ یعنی یه شرکت حقوقی بزرگ داره جای یه حقوقی دیگه رو می گیره یا داره وارد یه سهم جدید میشه.

فرمول محاسبه:

سرانه خرید حقوقی = (کل ارزش خرید حقوقی / تعداد خریداران حقوقی)

مثال:

فرض کن تو نماد شپنا، حقوقی ها مجموعاً ۲۰۰ میلیارد تومن خرید کردن و فقط ۱۰ تا کد حقوقی خریدار بودن. سرانه خرید حقوقی چقدر میشه؟

• کل ارزش خرید حقوقی: ۲۰۰,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ تومن
• تعداد خریداران حقوقی: ۱۰ نفر

سرانه خرید حقوقی = ۲۰۰,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ / ۱۰ = ۲۰,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ تومن (۲۰ میلیارد تومن!)

ببینید چقدر این عدد نسبت به حقیقی ها فرق داره! این یعنی هر حقوقی تو اون روز به طور متوسط ۲۰ میلیارد تومن از شپنا خریده. این نشون دهنده یه خرید قدرتمند از طرف نهادهای بزرگه.

سرانه فروش حقوقی: خروج یا تامین مالی؟

برعکسش، سرانه فروش حقوقی نشون میده هر کد حقوقی به طور متوسط چقدر از یه سهم رو تو یه روز فروخته. دلایل فروش حقوقی ها هم متنوعه:

• ممکنه دارن از سهم خارج میشن چون به اهدافشون رسیدن یا تحلیلشون عوض شده.
• بعضی وقت ها هم ممکنه برای تامین مالی پروژه های خودشون، مجبور بشن سهامشون رو بفروشن (مخصوصاً تو شرکت های هلدینگ).
• تو عرضه اولیه ها هم معمولاً بخش عمده ای از فروش توسط حقوقی ها انجام میشه.

فرمول محاسبه:

سرانه فروش حقوقی = (کل ارزش فروش حقوقی / تعداد فروشندگان حقوقی)

مثال:

تو همون شپنا، فرض کن حقوقی ها ۱۰۰ میلیارد تومن فروختن و تعداد فروشندگان حقوقی ۵ نفر بوده. سرانه فروش حقوقی چقدر میشه؟

• کل ارزش فروش حقوقی: ۱۰۰,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ تومن
• تعداد فروشندگان حقوقی: ۵ نفر

سرانه فروش حقوقی = ۱۰۰,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ / ۵ = ۲۰,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ تومن (۲۰ میلیارد تومن)

تو این مثال، سرانه خرید و فروش حقوقی برابر شد! این نشون میده حقوقی ها دارن به نوعی با هم معامله می کنن یا یه جابجایی بینشون هست.

بازی متقابل حقیقی و حقوقی: کدوم سمت ترازو سنگین تره؟

حالا که سرانه های حقیقی و حقوقی رو جداگانه شناختیم، وقتشه که ببینیم وقتی این دو تا نیرو به هم می رسن، چه اتفاقی میفته. این تعامل ها می تونن سیگنال های خیلی مهمی رو بهمون بدن:

• حقوقی می فروشد، حقیقی می خرد: احتیاط!

  این سناریو معمولاً خطرناکه. وقتی حقوقی ها دارن می فروشن (مخصوصاً با سرانه فروش بالا) و حقیقی ها دارن می خرن، یعنی پول هوشمند داره از سهم خارج میشه و پول خرد داره وارد میشه. حقیقی ها ممکنه تحت تاثیر جو بازار، شایعات یا امیدواری های بی اساس خرید کنن در حالی که حقوقی ها با دید تحلیلی از سهم خارج میشن. تو این شرایط، معمولاً قیمت سهم بعد از یه مدت افت می کنه.

• حقیقی می فروشد، حقوقی می خرد: حمایت حقوقی و پتانسیل رشد!

  این یکی از بهترین سیگنال هاست! وقتی حقیقی ها از سهمی خسته میشن و شروع به فروش می کنن (مخصوصاً تو قیمت های پایین یا اصلاح بازار) و در مقابل، حقوقی ها با سرانه خرید بالا دارن سهم رو جمع آوری می کنن، یعنی احتمالاً یه اتفاق مثبت تو راهه. حقوقی ها دارن از سهم حمایت می کنن یا دارن برای یه رشد احتمالی آماده میشن. این سناریو نشونه قوی ورود پول هوشمند در بورس و افزایش قدرت خریدار حقوقی هست.

• هر دو می خرند: تقاضای قوی!

  اگه هم سرانه خرید حقیقی و هم سرانه خرید حقوقی بالا باشه، یعنی تقاضا برای سهم خیلی قویه و هم خریداران خرد و هم نهادهای بزرگ به این سهم علاقه دارن. این می تونه نشونه شروع یه روند صعودی قدرتمند باشه.

• هر دو می فروشند: فرار از سهم!

  اگه هر دو گروه سرانه فروش بالایی داشته باشن، یعنی بازار نسبت به سهم بی اعتماده و همه دارن ازش خارج میشن. این می تونه نشونه یه روند نزولی شدید باشه و باید خیلی مراقب بود.

سرانه خرید و فروش تو TSETMC: چطور خودمون حساب کنیم؟

شاید بپرسی این همه عدد و رقم رو از کجا پیدا کنیم و چطوری نحوه محاسبه سرانه خرید و فروش رو عملی کنیم؟ نگران نباش، سایت tsetmc.com مثل یه گنجینه اطلاعاتی می مونه که همه این داده ها رو در اختیارت میذاره. فقط کافیه بدونی کجا رو نگاه کنی. هرچند تصویر نمی تونیم بذاریم، اما قدم به قدم راهنماییت می کنم.

پیدا کردن اطلاعات تو سایت TSETMC

وقتی وارد صفحه یه نماد خاص تو سایت TSETMC میشی (مثلاً با جستجوی نماد فولاد یا خودرو)، یه جدول بزرگ سمت راست صفحه می بینی به اسم ریز معاملات. تو این جدول، چندتا ستون هست که برای محاسبه سرانه، به درد ما می خورن:

1. حجم معاملات حقیقی: تو قسمت ورود و خروج پول هوشمند، یه بخشی هست که حجم خرید و فروش حقیقی ها رو نشون میده. (عدد سمت راست خرید و عدد سمت چپ فروش).
2. تعداد خریداران حقیقی: اینو از ستون تعداد جلوی قسمت خرید حقیقی می تونی ببینی.
3. تعداد فروشندگان حقیقی: اینو هم از ستون تعداد جلوی قسمت فروش حقیقی می تونی ببینی.
4. ارزش معاملات: برای محاسبه ارزش خرید یا فروش، باید حجم معاملات حقیقی یا حقوقی رو در قیمت پایانی سهم ضرب کنی. قیمت پایانی هم تو همون صفحه نماد مشخصه.
5. برای حقوقی ها هم همینطور: اطلاعات خرید و فروش حقوقی ها و تعداد کدهاشون هم تو همین بخش ورود و خروج پول هوشمند موجوده.

یه مثال عملی: محاسبه سرانه فولاد مبارکه

فرض کن داریم اطلاعات نماد فولاد رو از TSETMC بررسی می کنیم. اعداد فرضی زیر رو در نظر بگیر:

• حجم خرید حقیقی فولاد: ۷۳,۹۶۸,۰۰۰ سهم
• تعداد خریداران حقیقی فولاد: ۷,۲۵۱ نفر
• حجم فروش حقیقی فولاد: ۱۰۶,۹۸۲,۰۰۰ سهم
• تعداد فروشندگان حقیقی فولاد: ۷,۸۶۱ نفر
• قیمت پایانی فولاد: ۱۲,۲۵۰ ریال (۱۲۲۵ تومان)

حالا بیاین سرانه ها رو حساب کنیم:

مورد	فرمول	محاسبه	نتیجه (ریال)	نتیجه (تومان)
ارزش خرید حقیقی	حجم خرید حقیقی × قیمت پایانی	۷۳,۹۶۸,۰۰۰ × ۱۲,۲۵۰	۹۰۶,۱۰۸,۰۰۰,۰۰۰	۹۰,۶۱۰,۸۰۰,۰۰۰
سرانه خرید حقیقی	ارزش خرید حقیقی / تعداد خریداران حقیقی	۹۰۶,۱۰۸,۰۰۰,۰۰۰ / ۷,۲۵۱	۱۲۴,۹۶۳,۸۶۷	۱۲,۴۹۶,۳۸۶
ارزش فروش حقیقی	حجم فروش حقیقی × قیمت پایانی	۱۰۶,۹۸۲,۰۰۰ × ۱۲,۲۵۰	۱,۳۱۰,۵۲۹,۵۰۰,۰۰۰	۱۳۱,۰۵۲,۹۵۰,۰۰۰
سرانه فروش حقیقی	ارزش فروش حقیقی / تعداد فروشندگان حقیقی	۱,۳۱۰,۵۲۹,۵۰۰,۰۰۰ / ۷,۸۶۱	۱۶۶,۷۱۴,۱۸۳	۱۶,۶۷۱,۴۱۸

طبق این محاسبات، سرانه خرید حقیقی فولاد حدود ۱۲.۵ میلیون تومن و سرانه فروش حقیقی حدود ۱۶.۷ میلیون تومن بوده. این یعنی میانگین فروش هر حقیقی بیشتر از میانگین خریدش بوده. این نشون میده که تو اون روز، فروشنده های حقیقی فولاد قوی تر بودن و پول بیشتری رو از سهم خارج کردن. به همین سادگی می تونی تحلیل سرانه خرید و فروش رو انجام بدی و وضعیت سهم رو بفهمی.

فیلترنویسی سرانه خرید و فروش: ماهیگیری تو دریای بورس

بازار بورس مثل یه دریای بزرگ پر از سهمه. اگه بخوای دونه دونه سهم ها رو بررسی کنی و سرانه شون رو حساب کنی، خیلی وقتت گرفته میشه. اینجا فیلترنویسی سرانه بورس به کمکت میاد. با فیلترها می تونی ماهی های مورد نظرت (یعنی سهم های با شرایط خاص) رو از این دریا پیدا کنی و حسابی تو زمانت صرفه جویی کنی.

چرا فیلترنویسی برای سرانه لازمه؟

فیلترنویسی دقیقاً مثل اینه که یه تور ماهیگیری مخصوص داشته باشی. به جای اینکه ساعت ها وقت بذاری و دونه دونه سهم ها رو چک کنی، یه بار یه فیلتر می نویسی و اون فیلتر، سهم هایی رو بهت نشون میده که شرایط مد نظر تو رو دارن. مثلاً می تونی فیلتر بنویسی که فقط سهم هایی رو بهت نشون بده که سرانه خرید حقیقی بالایی دارن و پول هوشمند در بورس داره واردشون میشه.

فیلترهای طلایی سرانه خرید و فروش حقیقی

کدنویسی تو TSETMC یه مقدار ممکنه سخت به نظر برسه، اما نگران نباش. با این فیلترها می تونی کلی سیگنال خوب بگیری. این کدها رو می تونی تو بخش دیده بان بازار سایت TSETMC، قسمت فیلتر کپی کنی.

۱. فیلتر شناسایی سهم با سرانه خرید حقیقی قدرتمند (ورود پول هوشمند):

این فیلتر سهم هایی رو پیدا می کنه که سرانه خرید حقیقی خوبی دارن، حجم معاملاتشون از حجم مبنا بیشتره (یعنی معامله واقعی دارن) و قیمت آخرشون مثبت بوده (جهت حرکت صعودیه).

(((((ct).Buy_I_Volume)/(tvol))*(tval))/(ct).Buy_CountI) > 20000000 && 
(tvol > (bvol + ct).BaseVol) && 
(plp > 0) && 
(ct).Buy_CountI > 0

• توضیح کد:
  • (((((ct).Buy_I_Volume)/(tvol))*(tval))/(ct).Buy_CountI): این بخش سرانه خرید حقیقی رو حساب می کنه.
  • > 20000000: یعنی سرانه خرید حقیقی باید بالای ۲۰ میلیون تومن باشه (این عدد رو می تونی به دلخواه تغییر بدی).
  • (tvol > (bvol + ct).BaseVol): حجم معاملات سهم (tvol) باید از حجم مبناش (BaseVol) بیشتر باشه. (گاهی ممکنه فقط حجم مبنا (ct).BaseVol باشه)
  • (plp > 0): درصد تغییر قیمت پایانی (plp) باید مثبت باشه (یعنی سهم تو اون روز رشد کرده باشه).
  • (ct).Buy_CountI > 0: تعداد خریداران حقیقی باید بیشتر از صفر باشه تا خطای تقسیم بر صفر نداشته باشیم.
• کاربرد: با این فیلتر می تونی سهم هایی رو پیدا کنی که حقیقی ها با قدرت و با دید مثبت دارن می خرنشون.

۲. فیلتر شناسایی سهم با سرانه فروش حقیقی بالا (فشار فروش):

این فیلتر سهم هایی رو پیدا می کنه که سرانه فروش حقیقی بالایی دارن، حجم معاملاتشون قابل توجهه و قیمت آخرشون منفی بوده.

(((((ct).Sell_I_Volume)/(tvol))*(tval))/(ct).Sell_CountI) > 15000000 && 
(tvol > (bvol + ct).BaseVol) && 
(plp  0

• توضیح کد:
  • (((((ct).Sell_I_Volume)/(tvol))*(tval))/(ct).Sell_CountI): این بخش سرانه فروش حقیقی رو حساب می کنه.
  • > 15000000: یعنی سرانه فروش حقیقی باید بالای ۱۵ میلیون تومن باشه (این عدد هم قابل تغییره).
  • (tvol > (bvol + ct).BaseVol): حجم معاملات از حجم مبنا بیشتر باشه.
  • (plp : درصد تغییر قیمت پایانی باید منفی باشه (سهم تو اون روز ریخته باشه).
  • (ct).Sell_CountI > 0: تعداد فروشندگان حقیقی باید بیشتر از صفر باشه.
• کاربرد: با این فیلتر می تونی سهم هایی رو شناسایی کنی که حقیقی ها دارن با قدرت ازشون خارج میشن و ممکنه نزولی بشن.

۳. فیلتر مقایسه سرانه حقیقی و حقوقی (جمع آوری حقوقی):

این فیلتر بهت کمک می کنه سهم هایی رو پیدا کنی که حقوقی ها دارن به آرامی یا با قدرت جمع آوریشون می کنن، در حالی که حقیقی ها ممکنه در حال فروش باشن. این سناریو می تونه نشونه حمایت حقوقی یا آماده سازی برای رشد آینده باشه.

(ct).Sell_I_Volume > (ct).Buy_I_Volume && 
(ct).Buy_N_Volume > (ct).Sell_N_Volume * 2 && 
(ct).Buy_I_Volume / (ct).Buy_CountI  100000000 && 
(plp > -2)

• توضیح کد:
  • (ct).Sell_I_Volume > (ct).Buy_I_Volume: حجم فروش حقیقی ها بیشتر از حجم خرید حقیقی ها باشه.
  • (ct).Buy_N_Volume > (ct).Sell_N_Volume * 2: حجم خرید حقوقی ها حداقل دو برابر حجم فروش حقوقی ها باشه (این نشون میده حقوقی ها دارن می خرن).
  • (ct).Buy_I_Volume / (ct).Buy_CountI : سرانه خرید حقیقی ها نسبتاً پایین باشه (کمتر از ۱۰ میلیون تومن).
  • (ct).Buy_N_Volume / (ct).Buy_CountN > 100000000: سرانه خرید حقوقی ها بالا باشه (بیشتر از ۱۰۰ میلیون تومن).
  • (plp > -2): قیمت سهم بیشتر از منفی ۲ درصد نریخته باشه تا سیگنال منفی خیلی قوی نباشه.
• کاربرد: این فیلتر یه ابزار عالی برای پیدا کردن سهم هایی هست که نهادهای بزرگ دارن از حقیقی ها جمع آوری می کنن.

نکات طلایی در استفاده از فیلترها: تنها به فیلتر تکیه نکنید!

یادت باشه که فیلترها فقط یه ابزار غربال گری هستن. هیچ وقت فقط بر اساس فیلترها تصمیم به خرید یا فروش نگیر. همیشه بعد از اینکه فیلتر، چندتا سهم رو بهت نشون داد، باید خودت بری و اون سهم ها رو عمیق تر بررسی کنی. این یعنی:

• وضعیت بنیادی سهم رو چک کن (صورت های مالی، اخبار شرکت، P/E و…).
• تحلیل تکنیکال سهم رو انجام بده (حمایت ها، مقاومت ها، روند، الگوها و…).
• اخبار و حواشی مربوط به اون سهم و صنعتش رو دنبال کن.
• و در نهایت، وضعیت کلی بازار رو هم در نظر بگیر.

ترکیب سرانه با این تحلیل هاست که یه سیگنال خرید و فروش با سرانه رو معتبر و قابل اعتماد می کنه.

استراتژی های معاملاتی با سرانه: چطور باهاش تصمیم بگیریم؟

خب، تا اینجا یاد گرفتیم سرانه خرید و فروش چیه، چطور حساب میشه و چطور با فیلترها پیداش کنیم. حالا وقتشه که این دانش رو عملیاتی کنیم و ببینیم چطور می تونیم از کاربرد سرانه خرید و فروش در بورس برای تصمیم گیری های معاملاتی استفاده کنیم.

سرانه خرید مناسب چیست؟ (بررسی معیارهای نسبی)

یه سوال خیلی مهم اینه که سرانه خرید مناسب برای سهم من چقدر باید باشه؟ راستش رو بخوای، یه عدد ثابت وجود نداره که برای همه سهم ها و همه شرایط بازار مناسب باشه. سرانه مناسب، یه مفهوم نسبیه و به چندتا فاکتور بستگی داره:

1. ارزش سهم: برای سهم های ارزون تر، سرانه خرید حقیقی پایین تر هم می تونه مناسب باشه، چون حجم زیادی از سهام رو می تونن بخرن. اما برای سهم های گرون، سرانه خرید باید بالاتر باشه تا نشون بده پول واقعی داره وارد میشه.
2. گروه صنعتی: تو بعضی صنایع (مثل خودروسازی) که تعداد سهامداران زیاد و نقدشوندگی بالاست، سرانه ممکنه پایین تر باشه و طبیعیه. اما تو صنایع کوچیک تر یا کم معامله تر، یه سرانه بالا می تونه خیلی معنادار باشه.
3. شرایط کلی بازار: تو یه بازار صعودی و پرهیجان، ممکنه سرانه های خرید حقیقی بالاتری رو ببینیم. اما تو یه بازار نزولی یا راکد، حتی سرانه های متوسط هم می تونن نشونه خوبی باشن.

به طور کلی، یه سرانه خرید حقیقی بالای ۱۵ تا ۲۰ میلیون تومن (بسته به قیمت سهم و شرایط بازار) می تونه نشونه خوبی باشه، مخصوصاً اگه چندین روز متوالی این وضعیت ادامه پیدا کنه.

نقاط ورود و خروج با سرانه: کی بخریم، کی بفروشیم؟

حالا بیاین چندتا استراتژی معاملاتی با سرانه رو با هم بررسی کنیم:

• سرانه بالا + حجم بالا = سیگنال قوی خرید:

  اگه یه سهمی رو دیدی که هم سرانه خرید حقیقیش بالاست (یعنی هر کد حقیقی با پول زیاد وارد شده) و هم حجم معاملاتش خیلی زیاد شده (چند برابر میانگین ماهانه)، این یه سیگنال خرید و فروش با سرانه خیلی قویه. یعنی پول هوشمند با قدرت وارد سهم شده و احتمالاً سهم آماده رشده. اینجاست که میگن پول هوشمند وارد سهم شده.

• سرانه پایین + حجم بالا = سیگنال قوی فروش (یا احتیاط):

  حالا برعکس، اگه سرانه فروش حقیقی بالا باشه (یعنی هر کد حقیقی با پول زیاد داره می فروشه) و باز هم حجم معاملات بالا باشه، این نشونه خروج پول و فشار فروش شدید تو سهمه. ممکنه سهم به زودی اصلاح عمیقی رو تجربه کنه یا روند نزولی بگیره. اینجا باید خیلی محتاط باشی.

• ترکیب سرانه با خطوط حمایت و مقاومت:

  فرض کن یه سهمی به یه خط حمایت قوی رسیده و همزمان، سرانه خرید حقیقیش به شدت افزایش پیدا کرده. این یعنی خریدارها با اعتماد به نفس دارن تو این نقطه حمایتی وارد میشن. این می تونه یه نقطه ورود خیلی خوب باشه. برعکسش، اگه سهم به یه مقاومت مهم رسیده و همزمان سرانه فروش حقیقیش بالا رفته، نشونه خوبی نیست و ممکنه سهم از همونجا برگرده.

• ترکیب سرانه با ورود/خروج پول هوشمند و حجم معاملات:

  قبلاً در مورد پول هوشمند در بورس صحبت کردیم. سرانه خرید و فروش یکی از ابزارهای اصلی تشخیص پول هوشمنده. اگه سرانه خرید حقیقی بالا باشه و همزمان حجم معاملات هم بالا بره، این یعنی پول هوشمند با قدرت داره وارد میشه. اگه در کنارش، یه حقوقی هم شروع به جمع آوری کنه (افزایش سرانه خرید حقوقی)، دیگه نور علی نوره! این استراتژی ها مکمل تابلوخوانی سرانه هستن.

مراقب دستکاری باشید: تشخیص دستکاری سرانه خرید و فروش

متاسفانه، بازار سرمایه هم مثل هر جای دیگه ای، خالی از شیطنت نیست. بعضی وقتا، بعضی افراد یا گروه ها سعی می کنن با دستکاری سرانه خرید و فروش، اطلاعات نادرستی رو به بازار بدن و از این طریق سوءاستفاده کنن. اما نگران نباش، اگه حواست جمع باشه، می تونی این دستکاری ها رو تشخیص بدی و از دامشون فرار کنی.

چرا بعضی ها سرانه رو دستکاری می کنن؟

هدف اصلی از دستکاری با سرانه، اینه که با ایجاد یه سیگنال دروغین خرید یا فروش، بقیه معامله گرها رو فریب بدن. مثلاً یه گروه ممکنه بخواد با افزایش مصنوعی سرانه خرید حقیقی، اینطور نشون بده که سهم خیلی جذابه و همه دارن می خرنش. این باعث میشه بقیه هم هجوم بیارن و بخرن، بعد اون گروه میاد تو قیمت بالا سهم هاش رو به این خریدارای جدید می فروشه و سود می کنه. یا برعکس، با افزایش مصنوعی سرانه فروش حقیقی، ترس تو بازار ایجاد می کنه تا سهم رو ارزون بخره.

نشانه های دستکاری: چطور بفهمیم که بازار طبیعی نیست؟

چندتا نشونه هست که اگه دیدی، باید حسابی حواستو جمع کنی:

• حجم معاملات بسیار بالا با تعداد کد محدود:

  اگه یه سهمی رو دیدی که یهو حجم معاملاتش نجومی شده، ولی وقتی تعداد خریداران حقیقی یا فروشندگان حقیقی رو چک می کنی، می بینی خیلی کمه، این یعنی چندتا کد (معمولاً یه گروه سازمان یافته) دارن با حجم های خیلی بالا تو اون سهم بازی می کنن. این یکی از قوی ترین نشانه های دستکاریه.

• تغییرات ناگهانی و غیرمعمول در سرانه بدون دلیل بنیادی/تکنیکالی مشخص:

  فرض کن یه سهمی مدت هاست سرانه های تقریباً ثابتی داشته. یهو یه روز می بینی سرانه خرید حقیقیش به شدت زیاد شده، در حالی که هیچ خبر بنیادی مثبتی برای سهم نیومده یا از نظر تکنیکالی هم تو نقطه خاصی نیست. این تغییرات غیرطبیعی رو باید با شک و تردید نگاه کنی.

• فروش پله ای حقوقی و خرید پله ای حقیقی یا بالعکس برای اثرگذاری بر قیمت:

  گاهی اوقات، یه حقوقی خاص، شروع می کنه به فروش سهم به صورت پله ای و ریز ریز، در حالی که همزمان چند کد حقیقی (که ممکنه به همون حقوقی مرتبط باشن) دارن همون سهم رو می خرن. این کار رو می کنن تا قیمت سهم رو تو یه محدوده خاص نگه دارن یا به آرامی بالا/پایین ببرن. اگه این نوع جابجایی ها رو دیدی، یعنی پای یه بازیگر بزرگه که داره دستکاری می کنه.

• عدم همخوانی سرانه با روند کلی بازار:

  اگه بازار کلاً منفیه و همه سهم ها دارن می ریزن، ولی یه سهم خاص سرانه خرید حقیقیش خیلی بالاست و داره عجیب غریب معامله میشه، این می تونه مشکوک باشه. یا برعکس، بازار مثبته و این سهم داره با سرانه فروش بالا خالی میشه.

راهکارهای عملی برای محافظت در برابر دستکاری (بررسی سابقه معاملاتی، توجه به حجم مشکوک)

• سابقه معاملاتی رو بررسی کن: همیشه سعی کن چارت و سابقه معاملاتی سهم رو برای چند روز یا چند هفته قبل بررسی کنی تا ببینی آیا تغییرات سرانه تو یه روز خاص، یه اتفاق لحظه ای بوده یا یه الگوی مشخص داره.
• حجم مشکوک رو بشناس: اگه حجم معاملات یه سهم تو یه روز، خیلی بیشتر از میانگین حجم ماهانه اش بود و همزمان با نشانه های دستکاری بالا همراه بود، یعنی یه جای کار می لنگه.
• صبور باش: اگه شک کردی که سرانه داره دستکاری میشه، بهتره صبر کنی و ببینی چه اتفاقی میفته. هیجان زده وارد معامله نشو.
• همیشه با تحلیل های دیگه ترکیب کن: هیچ وقت فقط بر اساس سرانه تصمیم نگیر. تحلیل بنیادی و تکنیکال رو کنارش داشته باش.

جمع بندی: سرانه، عصای دست معامله گر حرفه ای

همونطور که دیدی، سرانه خرید و فروش بورس یه ابزار فوق العاده کاربردی و قدرتمنده برای هر سرمایه گذاری که می خواد تو بازار سرمایه هوشمندانه عمل کنه. این شاخص کوچیک و ساده، بهت این امکان رو میده که پشت پرده تابلوخوانی رو ببینی، جریان نقدینگی رو دنبال کنی و بفهمی پول هوشمند داره وارد کدوم سهم ها میشه یا از کجا خارج میشه. با تحلیل سرانه خرید و فروش، می تونی رفتار حقیقی ها و حقوقی ها رو رمزگشایی کنی، قدرت خریداران و فروشندگان رو تشخیص بدی و حتی نشانه های دستکاری رو پیدا کنی.

اگه سرانه خرید حقیقی بالا باشه و حجم معاملات هم زیاد بشه، یعنی پول داره با قدرت وارد سهم میشه و می تونه یه سیگنال خرید عالی باشه. برعکسش، اگه سرانه فروش بالا باشه، باید حسابی مراقب باشی. حقوقی ها هم که خودشون یه بحث جدا دارن و ورود یا خروجشون می تونه کلی معنی داشته باشه. یادت نره که بهترین حالت، ترکیب این شاخص با تحلیل های دیگه مثل تکنیکال و بنیادیه. هیچ وقت یه ابزار به تنهایی کافی نیست. با استفاده هوشمندانه و ترکیبی از این ابزارها، می تونی مثل یه کارآگاه حرفه ای، تو بازار بورس عمل کنی و تصمیمات معاملاتی بهتری بگیری. پس همین امروز شروع کن به تابلوخوانی حرفه ای و سرانه خرید و فروش رو جدی بگیر!

سوالات متداول

سرانه خرید و فروش بورس دقیقاً یعنی چی؟

سرانه خرید و فروش بورس به میانگین ارزش یا حجم خرید یا فروش هر کد معاملاتی (حقیقی یا حقوقی) در یک نماد خاص تو یه روز معاملاتی اشاره داره. این نشون میده که به طور متوسط هر نفر چقدر سهم خریده یا فروخته.

فرق سرانه حقیقی و حقوقی تو چی هست؟

فرق اصلی تو نوع سرمایه گذاره. سرانه حقیقی مربوط به افراد عادی میشه که با کد شخصی معامله می کنن، در حالی که سرانه حقوقی مربوط به شرکت ها و نهادهای بزرگ مثل صندوق های سرمایه گذاری یا بانک هاست. رفتار و اهداف این دو گروه تو بورس متفاوته و تحلیلشون سیگنال های مختلفی میده.

چطور سرانه خرید و فروش یک سهم رو تو TSETMC حساب کنم؟

برای محاسبه، باید وارد صفحه نماد مورد نظرت تو سایت TSETMC بشی. بعد از بخش ورود و خروج پول هوشمند، ارزش خرید (یا فروش) حقیقی رو تقسیم بر تعداد خریداران (یا فروشندگان) حقیقی می کنی. برای حقوقی ها هم به همین شکله.

آیا همیشه سرانه خرید بالای حقیقی یعنی سیگنال خرید؟

نه همیشه. سرانه خرید بالای حقیقی معمولاً نشونه خوبیه و می تونه به معنای ورود پول هوشمند باشه، اما باید با فاکتورهای دیگه مثل حجم معاملات، وضعیت کلی بازار، اخبار و تحلیل تکنیکال و بنیادی سهم هم بررسی بشه تا یه سیگنال مطمئن محسوب بشه. گاهی اوقات ممکنه دستکاری تو کار باشه.

چگونه از فیلترنویسی سرانه برای یافتن سهام مناسب استفاده کنم؟

با استفاده از کدهای فیلترنویسی تو سایت TSETMC، می تونی شرط های خاصی رو برای سرانه خرید و فروش تعریف کنی (مثلاً سرانه خرید حقیقی بالای یه مقدار مشخص یا مقایسه سرانه حقیقی و حقوقی). این فیلترها، سهم هایی رو که این شرایط رو دارن بهت نشون میدن و کار غربال گری رو برات راحت می کنن.

سرانه خرید مناسب برای سهم من چقدر باید باشه؟

عدد مناسب برای سرانه خرید، به قیمت خود سهم، گروه صنعتی که توش قرار داره و شرایط کلی بازار بستگی داره و یه عدد ثابت نیست. برای سهم های ارزون تر، سرانه پایین تر هم می تونه خوب باشه، اما برای سهم های گرون تر، سرانه باید بالا باشه. بهتره سرانه رو با میانگین سرانه گذشته سهم یا سرانه های بقیه سهم های اون صنعت مقایسه کنی.

چگونه دستکاری تو سرانه خرید و فروش رو تشخیص بدیم؟

نشانه های دستکاری شامل حجم معاملات خیلی بالا با تعداد کد محدود، تغییرات ناگهانی و غیرمعمول سرانه بدون دلیل مشخص، و فروش پله ای حقوقی در کنار خرید پله ای حقیقی (یا برعکس) هستن. باید همیشه با شک و تردید به این موارد نگاه کنی و سهم رو عمیق تر بررسی کنی.