معرفی و آشنایی با گیاهان چند ساله

ببین دنیای گیاهان خیلی متنوعه مثل آدم ها! یه سری هاشون مثل پروانه های رنگی هستن زود میان و زود هم میرن اینا میشن همون یک ساله ها. یه سری دیگه هم هستن مثل درختای تنومند ریشه دار و موندگار اینا میشن چندساله ها. فرق اصلی شون تو چرخه زندگیشونه.

اگر قصد خرید گل های آپارتمانی مثل گیاه بنسای را دارید که زیبایی منحصربفردی به خانه تان هدیه کنند حتما به گل فروشی ما سر بزنید.

• یک ساله ها : کل زندگیشون تو یه فصل بهار و تابستون خلاصه میشه. از جوونه زدن و گل دادن بگیر تا میوه دادن و تموم! دیگه خبری ازشون نیست تا سال بعد اونم اگه دوباره بذرشون کاشته بشه. مثل گل آفتابگردون یا گوجه فرنگی.
• دوساله ها : اینا یه ذره پیچیده ترن. سال اول فقط برگ میدن و ریشه قوی می کنن سال دوم گل میدن و بذر میدن و بعد… خداحافظ! مثل گل انگشتانه یا گل میخک.
• چندساله ها : قهرمانای اصلی داستان ما! اینا ریشه شون تو خاک می مونه و هر سال با گرم شدن هوا دوباره جون می گیرن و سبز میشن. بعضیاشون گل میدن بعضیاشون نه ولی مهم اینه که سال های سال مهمون باغچه ت هستن. مثل رز اسطوخودوس یا یاس بنفش.

حالا چرا باید عاشق چندساله ها بشیم؟

دلایل زیادی داره خیلی بیشتر از اون چیزی که فکرشو بکنی!

1. صرفه جویی در وقت و هزینه :
   

   فکرشو بکن هر سال لازم نیست دوباره بری کلی پول بدی و نهال و بذر بخری و بکاری. چندساله ها خودشون هر سال برمی گردن انگار نه انگار که زمستون سختی رو گذروندن. این یعنی هم جیب ت خوشحال تره هم وقتت آزادتر میشه برای لذت بردن از باغچه به جای کار کردن توش!

2. باغچه ای همیشه سبز و پر گل :
   

   با چندساله ها باغچه ت هیچ وقت خالی از لطف نمیشه. حتی تو زمستون هم خیلی از چندساله ها برگ های سبزشون رو نگه می دارن و یه نمای قشنگ به باغچه میدن. بهار و تابستون هم که دیگه نگم برات یه جشنواره رنگ و عطر به پا می کنن!

3. حمایت از محیط زیست :
   

   چندساله ها به خاطر ریشه های عمیقی که دارن خاک رو محکم نگه می دارن و از فرسایش خاک جلوگیری می کنن. تازه خیلی از حشرات و پرنده های مفید هم عاشق چندساله ها هستن و باغچه ت رو پر از زندگی می کنن. این یعنی تو با کاشت چندساله ها یه قدم مثبت برای سیاره زمین برمیداری!

4. تنوع بی نظیر :
   

   فکر نکن چندساله ها فقط یه مشت گل رز و یاس بنفش هستن. نه بابا! دنیای چندساله ها یه اقیانوسه! از گل های رنگارنگ و معطر بگیر تا گیاهان برگ زینتی با بافت ها و رنگ های مختلف برای هر سلیقه ای یه چیزی پیدا میشه. هر چی بخوای هست!

5. نگهداری آسون :
   

   خیلی از چندساله ها جون سخت و کم توقع هستن. نیاز به مراقبت های خیلی خاص و پیچیده ای ندارن. کافیه یه جای مناسب براشون انتخاب کنی یه کم آب و کود بهشون بدی دیگه خودشون کارشون رو بلدن. باغبونی رو برات راحت تر می کنن!

چندساله ها چه شکلی ان؟

خب این سوال خیلی کلیه! چون چندساله ها خیلی متنوعن. ولی یه سری ویژگی های کلی دارن که بهت کمک می کنه بشناسیشون :

• ریشه قوی :
  

  مهم ترین ویژگیشون همینه. ریشه های چندساله ها عمیق و قویه مثل یه لنگر کشتی که گیاه رو محکم به خاک وصل می کنه و باعث میشه بتونه تو زمستون زنده بمونه و سال بعد دوباره رشد کنه.

• ساقه و برگ های متنوع :
  

  ساقه هاشون می تونه علفی چوبی یا نیمه چوبی باشه. برگ هاشون هم از نظر شکل اندازه و رنگ خیلی با هم فرق دارن. بعضیا برگ های پهن و بزرگ دارن بعضیا برگ های سوزنی و ریز.

• گل های رنگارنگ و معطر :
  

  خیلی از چندساله ها گل های خیلی قشنگ و خوشبویی میدن. گل هاشون می تونه تکی یا خوشه ای باشه تو رنگ ها و شکل های مختلف.

• مقاومت به سرما :
  

  اکثر چندساله ها می تونن زمستون های سرد رو تحمل کنن. البته بعضیاشون به سرمای خیلی شدید حساس ترن و نیاز به مراقبت بیشتری دارن.

انواع چندساله ها : از خوشگل های گلدار تا برگ سبزهای جذاب

دنیای چندساله ها خیلی بزرگه ولی برای اینکه گیج نشی یه دسته بندی کلی برات میارم :

1. گل های چند ساله :
   

   اینا ستاره های باغچه هستن! گل های رنگارنگ و خوشبویی میدن که باغچه رو پر از زندگی می کنن. مثل :

   • رز : ملکه گل ها! با تنوع بی نظیر در رنگ و شکل و عطر.
   • اسطوخودوس : خوشبو و آرامش بخش عاشق آفتاب و خاک خشک.
   • یاس بنفش : با گل های خوشه ای بنفش و عطر مست کننده بهاری.
   • ادریسی : گل های توپی بزرگ و رنگارنگ عاشق سایه و رطوبت.
   • لاله : گل های جام شکل زیبا با رنگ های متنوع و شاد.
   • نرگس : گل های شیپوری سفید و زرد پیام آور بهار.
   • زنبق : گل های بلند و باشکوه با رنگ های متنوع و جذاب.
   • پونه : گل های ریز و خوشه ای با عطر نعنایی و خواص دارویی.
   • آویشن : گیاه پوششی معطر با گل های ریز و برگ های خوشبو.
   • مینا : گل های آفتاب دوست و مقاوم با رنگ های شاد و متنوع.

2. گیاهان برگ زینتی چند ساله :
   

   اینا بیشتر به خاطر برگ های خوشگلشون معروفن نه گل هاشون. برگ هاشون می تونه رنگی طرح دار یا با بافت خاص باشه. مثل :

   • هاستا : برگ های پهن و سایه دوست با تنوع رنگ و طرح بی نظیر.
   • سرخس : برگ های ظریف و پرمانند عاشق سایه و رطوبت.
   • فوشیا : برگ های آویز و گل های آویزان با رنگ های شاد و جذاب.
   • برگ عبایی : گیاه آپارتمانی مقاوم با برگ های بزرگ و چرمی.
   • کالادیوم : برگ های رنگارنگ و قلبی شکل عاشق گرما و رطوبت.
   • هوستا : (تکرار برای تاکید بر اهمیت و محبوبیت) برگ های متنوع و سایه دوست مناسب برای نقاط کم نور باغچه.
   • گندمی : گیاه آپارتمانی و باغچه ای با برگ های نواری و راه راه.

3. گیاهان رونده چند ساله :
   

   اینا برای پوشوندن دیوارها پرگولاها و داربست ها عالی هستن. بالا میرن و یه نمای سبز و زیبا ایجاد می کنن. مثل :

   • موچسب : بالا رونده قوی با برگ های پهن و چسبنده.
   • پیچ امین الدوله : گل های معطر و خوشبو عاشق آفتاب و خاک مرطوب.
   • یاس : گل های سفید و معطر رونده و مقاوم.
   • رز رونده : رزهای بالارونده با گل های زیبا و خوشبو.
   • ویستاریا : گل های خوشه ای بنفش و آبی رونده و بسیار زیبا.

کاشت چندساله ها : آسون تر از اونی که فکرشو می کنی!

کاشت چندساله ها خیلی سخت نیست فقط کافیه یه کم دقت کنی و چند تا نکته رو رعایت کنی :

1. انتخاب گیاه مناسب : اول از همه باید ببینی چه گیاهی به آب و هوای منطقه شما و شرایط باغچه ت (نور خاک رطوبت) میخوره. تحقیق کن از گل فروشی ها بپرس تو اینترنت جستجو کن. گیاهی رو انتخاب کن که با شرایط خونه ت سازگار باشه. انتخاب درست نصف راهه!
2. زمان کاشت : بهترین زمان برای کاشت چندساله ها بهار یا پاییزه. تو این فصل ها هوا معتدله و گیاه فرصت داره قبل از گرمای تابستون یا سرمای زمستون ریشه دار بشه. البته بعضی از چندساله ها رو میشه تو تابستون هم کاشت ولی باید بیشتر مراقبشون باشی.
3. محل کاشت : محل کاشت باید نور کافی داشته باشه (مگر اینکه گیاه سایه دوست باشه) خاکش زهکشی خوبی داشته باشه (یعنی آب توش جمع نشه) و به اندازه کافی فضا برای رشد داشته باشه. به فاصله کاشت گیاهان دقت کن نذار خیلی نزدیک هم باشن که بعدا جا کم بیارن.
4. آماده سازی خاک : قبل از کاشت خاک رو خوب شخم بزن و کود حیوانی یا کمپوست بهش اضافه کن. این کار باعث میشه خاک غنی تر بشه و گیاه بهتر رشد کنه. اگه خاک باغچه ت سنگینه یه کم ماسه بهش اضافه کن تا زهکشی بهتر بشه.
5. کاشت نهال یا بذر : اگه نهال می کاری یه گودال به اندازه دو برابر حجم ریشه نهال حفر کن. نهال رو آروم از گلدون دربیار و تو گودال بذار. خاک رو دورش بریز و یه کم فشار بده. بعدش خوب آب بده. اگه بذر می کاری طبق دستورالعمل روی بسته بذر عمل کن. معمولا باید بذرها رو تو عمق کم خاک بکاری و بعد آبیاری کنی.
6. آبیاری : بعد از کاشت گیاه رو خوب آبیاری کن. بعد از اون هم به طور منظم بهش آب بده مخصوصا تو فصل های گرم و خشک. البته حواست باشه که خاک همیشه خیس نباشه چون باعث پوسیدگی ریشه میشه. آبیاری منظم ولی به اندازه کلید موفقیته!
7. مراقبت های بعد از کاشت : بعد از کاشت باید به گیاه هات برسی. علف های هرز رو از بین ببر خاک رو دور گیاه سست کن کوددهی کن و اگه لازم بود سمپاشی کن. البته خیلی از چندساله ها نیاز به مراقبت های خیلی زیادی ندارن ولی یه کم توجه بهشون باعث میشه سالم تر و زیباتر بشن.

قطعا براتون سوال شده که چرا برگ گلهای آپارتمانی زرد می شوند؟ پس حتما این مقاله را مطالعه کنید تا با آگاهی بیشتری از گل های آپارتمانی خودتون نگهداری کنید.

نگهداری از چندساله ها : راز یه باغچه همیشه شاداب

نگهداری از چندساله ها خیلی سخت نیست ولی یه سری کارها هست که باید به طور منظم انجام بدی تا باغچه ت همیشه قشنگ بمونه :

1. آبیاری منظم : چندساله ها هم مثل همه گیاهان دیگه به آب نیاز دارن. تو فصل های گرم و خشک باید بیشتر بهشون آب بدی. بهترین زمان آبیاری صبح زود یا عصر هست وقتی هوا خنک تره. از آبیاری زیاد و غرقابی کردن خاک خودداری کن.
2. کوددهی : برای اینکه چندساله هات خوب رشد کنن و گل های قشنگی بدن باید بهشون کود بدی. بهترین زمان کوددهی اوایل بهار و اواسط تابستونه. از کودهای مخصوص گیاهان گلدار یا کودهای حیوانی پوسیده استفاده کن.
3. هرس کردن : هرس کردن باعث میشه گیاه مرتب تر و پرپشت تر بشه و گلدهی بهتری داشته باشه. گل های خشک شده و شاخه های اضافی رو به طور منظم هرس کن. بهترین زمان هرس کردن بعد از گلدهی یا اواخر زمستونه.
4. مالچ پاشی : مالچ پاشی یعنی پوشوندن سطح خاک دور گیاه با یه لایه از مواد آلی مثل کاه برگ خشک یا خرده چوب. مالچ پاشی باعث میشه رطوبت خاک حفظ بشه از رشد علف های هرز جلوگیری بشه و دمای خاک تنظیم بشه.
5. مبارزه با آفات و بیماری ها : چندساله ها هم مثل هر گیاه دیگه ای ممکنه دچار آفت و بیماری بشن. به طور منظم گیاه هات رو بررسی کن و اگه علائم آفت یا بیماری دیدی سریع اقدام کن. از روش های ارگانیک و طبیعی برای مبارزه با آفات و بیماری ها استفاده کن.
6. تقسیم بوته : بعضی از چندساله ها بعد از چند سال خیلی بزرگ میشن و ممکنه گلدهیشون کم بشه. تو این حالت باید بوته رو تقسیم کنی. این کار رو معمولا تو پاییز یا بهار انجام میدن. بوته رو از خاک دربیار و با یه چاقوی تیز به چند قسمت تقسیم کن. هر قسمت رو جداگونه بکار.
7. مراقبت در زمستان : خیلی از چندساله ها به سرمای زمستون مقاومن ولی بعضیاشون نیاز به مراقبت بیشتری دارن. اگه منطقه شما زمستون های خیلی سردی داره بهتره روی گیاهان حساس رو با پلاستیک یا پارچه بپوشونی یا گلدون هاشون رو به یه جای خنک و روشن منتقل کنی.

اشتباهات رایج تو نگهداری از چندساله ها (و چطور ازشون دوری کنیم!)

همه ما اشتباه می کنیم مخصوصا تو باغبونی! ولی مهم اینه که از اشتباهاتمون درس بگیریم. اینجا چند تا اشتباه رایج تو نگهداری از چندساله ها رو برات میگم تا تو دیگه تکرارشون نکنی :

1. کاشت گیاه نامناسب برای شرایط باغچه : این بزرگترین اشتباهه! قبل از خرید هر گیاهی خوب تحقیق کن و ببین به آب و هوای منطقه شما و شرایط باغچه ت میخوره یا نه. گیاه اشتباه تو جای اشتباه یعنی دردسر!
2. آبیاری بیش از حد یا کم تر از حد : آبیاری خیلی مهمه ولی نه زیاد و نه کم. آبیاری زیاد باعث پوسیدگی ریشه میشه و آبیاری کم باعث خشک شدن گیاه. بهترین راه بررسی خاکه. وقتی سطح خاک خشک شد آبیاری کن.
3. کوددهی نامناسب : کوددهی زیاد هم میتونه به گیاه آسیب بزنه. از کودهای مناسب و به اندازه استفاده کن. زیاده روی تو کوددهی مثل زیاده روی تو خوردن شیرینیه خوب نیست!
4. هرس نکردن : هرس نکردن باعث میشه گیاه نامرتب و شلخته بشه و گلدهیش کم بشه. هرس کردن مثل اصلاح موی سر گیاه رو خوشگل تر و سالم تر میکنه!
5. نادیده گرفتن آفات و بیماری ها : اگه آفات و بیماری ها رو نادیده بگیری ممکنه کل گیاه رو از بین ببرن. زود تشخیص بده و زود اقدام کن!
6. انتظار معجزه داشتن : باغبونی صبر میخواد! چندساله ها هم نیاز به زمان دارن تا جا بیفتن و رشد کنن. صبور باش و به گیاه هات فرصت بده!

چندساله ها تو طراحی باغچه : یه تابلوی نقاشی زنده!

چندساله ها فقط گیاه نیستن یه عنصر کلیدی تو طراحی باغچه هستن. با استفاده درست از چندساله ها می تونی باغچه ت رو به یه تابلوی نقاشی زنده تبدیل کنی!

1. رنگ و بافت : از تنوع رنگ و بافت چندساله ها استفاده کن. گل های رنگارنگ رو کنار گیاهان برگ زینتی با بافت های مختلف بکار. بازی با رنگ و بافت باغچه ت رو جذاب تر میکنه!
2. ارتفاع : از گیاهان بلند متوسط و کوتاه استفاده کن. گیاهان بلند رو تو قسمت های پشتی باغچه و گیاهان کوتاه رو تو قسمت های جلویی بکار. بازی با ارتفاع به باغچه ت عمق میده!
3. فصل گلدهی : چندساله هایی رو انتخاب کن که تو فصل های مختلف گل بدن. اینجوری باغچه ت همیشه پر از گل و رنگ خواهد بود. باغچه ای چهار فصل داشته باش!
4. نقطه کانونی : یه نقطه کانونی تو باغچه ت ایجاد کن مثلا یه درختچه بزرگ یه مجسمه یا یه آبنما. دور نقطه کانونی رو با چندساله های زیبا تزئین کن. نقطه کانونی چشم ها رو به خودش جذب میکنه!
5. مسیرهای باغچه : از چندساله های کوتاه و پوششی برای حاشیه دادن به مسیرهای باغچه استفاده کن. این کار باعث میشه مسیرها مشخص تر و زیباتر بشن. مسیرهای باغچه رو با گل ها فرش کن!
6. باغچه صخره ای : اگه باغچه صخره ای داری از چندساله های مقاوم به خشکی و آفتاب دوست مثل آویشن پونه کوهی و سدوم استفاده کن. باغچه صخره ای رو با گیاهان صخره پسند زنده کن!
7. باغچه سایه دار : اگه باغچه سایه دار داری از چندساله های سایه دوست مثل هاستا سرخس و بگونیا استفاده کن. سایه رو به فرصت تبدیل کن!

چندساله ها و زندگی روزمره : بیشتر از یه باغچه قشنگ!

چندساله ها فقط برای قشنگی باغچه نیستن تاثیرات مثبت زیادی روی زندگی روزمره ما دارن :

1. کاهش استرس و آرامش : باغبونی و وقت گذروندن تو باغچه استرس رو کم میکنه و آرامش رو افزایش میده. دیدن گل های زیبا و شنیدن صدای پرنده ها روحیه رو تازه میکنه. باغبونی یه терапия طبیعیه!
2. افزایش فعالیت بدنی : باغبونی یه ورزش سبک و مفیده. بیل زدن خاک برداری آبیاری و هرس کردن همه شون فعالیت بدنی محسوب میشن و به سلامتی بدن کمک می کنن. باغبونی ورزش کن و لذت ببر!
3. تغذیه سالم : خیلی از چندساله ها خوراکی هم هستن مثل سبزیجات و گیاهان دارویی. با کاشت این گیاهان می تونی غذای سالم و تازه برای خودت و خانواده ت فراهم کنی. باغبونی غذای سالم بخور!
4. ارتباط با طبیعت : زندگی شهری ما رو از طبیعت دور کرده. باغبونی یه راه عالی برای ارتباط دوباره با طبیعت و حس کردن زیبایی های اون هست. باغبونی به طبیعت نزدیک تر شو!
5. آموزش و یادگیری : باغبونی یه فرایند یادگیری همیشگیه. هر روز یه چیز جدید یاد می گیری. از اسم گیاهان بگیر تا روش های نگهداری و تکثیرشون. باغبونی همیشه چیز جدید یاد بگیر!
6. حس مسئولیت پذیری : نگهداری از گیاهان حس مسئولیت پذیری رو تو ما تقویت میکنه. وقتی می بینی گیاه هات به مراقبت تو نیاز دارن حس خوبی پیدا میکنی. باغبونی مسئولیت پذیر باش!
7. زیبایی بخشیدن به محیط زندگی : یه باغچه پر از گل و گیاه محیط زندگی رو زیباتر و دلنشین تر میکنه. وقتی خونه ت پر از گل باشه حس بهتری داری. باغبونی خونه ت رو قشنگ تر کن!

ابزارها و منابع مفید برای یادگیری بیشتر در مورد چندساله ها

اگه میخوای بیشتر در مورد چندساله ها یاد بگیری منابع زیادی هست که میتونی ازشون استفاده کنی :

• کتاب ها و مجلات باغبانی : کتاب ها و مجلات باغبانی پر از اطلاعات مفید در مورد انواع گیاهان روش های کاشت و نگهداری و طراحی باغچه هستن.
• وب سایت های باغبانی : وب سایت های زیادی هستن که اطلاعات جامع و به روزی در مورد باغبانی ارائه میدن. میتونی تو این وب سایت ها مقالات ویدئوها و عکس های آموزشی پیدا کنی.
• اپلیکیشن های باغبانی : اپلیکیشن های باغبانی ابزارهای خیلی خوبی برای کمک به باغبون ها هستن. این اپلیکیشن ها میتونن بهت تو شناسایی گیاهان برنامه ریزی آبیاری یادآوری کوددهی و خیلی کارهای دیگه کمک کنن.
• گل فروشی ها و مراکز باغبانی : گل فروشی ها و مراکز باغبانی جاهای خوبی برای پیدا کردن اطلاعات و مشاوره در مورد گیاهان هستن. میتونی از کارشناسان این مراکز سوال بپرسی و راهنمایی بگیری.
• انجمن ها و گروه های باغبانی : عضویت تو انجمن ها و گروه های باغبانی یه راه عالی برای ارتباط با باغبون های دیگه و تبادل تجربه و اطلاعات هست. میتونی تو این انجمن ها سوال بپرسی عکس باغچه ت رو به اشتراک بذاری و از تجربه های دیگران یاد بگیری.
• باغ های گیاه شناسی و نمایشگاه های گل و گیاه : بازدید از باغ های گیاه شناسی و نمایشگاه های گل و گیاه یه فرصت عالی برای دیدن انواع گیاهان از نزدیک و الهام گرفتن برای باغچه خودت هست.

نتیجه گیری : چندساله ها رفقای همیشگی باغچه!

خب رسیدیم به آخر ماجرای چندساله ها. امیدوارم تا اینجا کلی چیز جدید یاد گرفته باشی و دیگه عاشق این رفقای وفادار باغچه شده باشی!

چندساله ها فقط یه مشت گیاه نیستن یه سبک زندگی ان. یه سبک زندگی که به ما یاد میده صبور باشیم به طبیعت احترام بذاریم از زیبایی های ساده لذت ببریم و همیشه به آینده امیدوار باشیم.

پس همین الان دست به کار شو یه چند تا چندساله خوشگل برای باغچه ت انتخاب کن و شروع کن به باغبونی. مطمئن باش پشیمون نمیشی!

بخش پرسش و پاسخ (سوالات پرتکرار شما!)

1. سوال : من تازه کارم تو باغبونی از کجا شروع کنم؟

جواب : سلام دوست باغبونِ تازه کار! نگران نباش همه ما یه روزی تازه کار بودیم! بهترین راه شروع اینه که یه کم تحقیق کنی و چند تا گیاه چندساله ساده و مقاوم انتخاب کنی. مثلا گل مینا آویشن یا اسطوخودوس. اینا خیلی کم توقع ان و نیاز به مراقبت های خیلی خاصی ندارن. یه گلدون کوچیک بگیر خاک خوب بریز بذر یا نهال بکار و شروع کن! کم کم یاد می گیری و حرفه ای میشی شک نکن!

1. سوال : باغچه من خیلی کوچیکه بازم میتونم چندساله بکارم؟

جواب : معلومه که میتونی! اتفاقا چندساله ها برای باغچه های کوچیک خیلی مناسبن چون لازم نیست هر سال دوباره بکاریشون و جا رو اشغال کنن. گلدون های رنگی رنگی بگیر چندتا چندساله خوشگل توشون بکار و بچین تو بالکن یا حیاط کوچیکت. حتی میتونی از چندساله های رونده استفاده کنی و دیوارها رو سبز کنی. باغچه کوچیک دلیل نمیشه از زیبایی محروم بشی!

1. سوال : من وقت زیادی برای باغبونی ندارم چندساله ها مناسب من هستن؟

جواب : دقیقا! چندساله ها برای آدم های پرمشغله عالی هستن چون نیاز به مراقبت های خیلی زیادی ندارن. خیلی هاشون جون سخت و مقاومن و خودشون از پس خودشون برمیان. فقط کافیه یه جای مناسب براشون انتخاب کنی و گهگاهی بهشون آب بدی. با چندساله ها باغبونی رو تو برنامه شلوغت جا بده و لذت ببر!

امیدوارم این مقاله برات مفید بوده باشه و بهت انگیزه داده باشه که بری سراغ دنیای جذاب چندساله ها اگر قصد خرید گل های آپارتمانی و وسایل مورد نظر آنها را دارید حتما به باغ گل رضوان سر بزنید.