آسم در 13 درصد ایرانی ها/ بروز بیش تر این بیماری در کلانشهرها

عضو انجمن آسم و آلرژی ایران با بیان اینکه 9 تا 13 درصد گروه های سنی مختلف در کشور به بیماری آسم مبتلا هستند، گفت: از آنجا که آسم یک بیماری التهابی است، آلودگی هوا می تواند میزان بروز و شدت این بیماری را افزایش دهد؛ بر همین اساس در کلان شهرها که آلودگی هوای بیش تری دارند، میزان ابتلا به این بیماری نیز افزایش می یابد.

دکتر مریم محلوجی راد همزمان با روز جهانی آسم و آلرژی در گفت وگو با ایکسل، درباره بیماری آسم توضیح داد: پروسه ابتلا به آسم مانند بیماری های عفونی نیست و معمولا به صورت خود به خود ایجاد می شود؛ به عبارت دیگر، آسم، پیامد یک بیماری نیست. آسم یک بیماری التهابی ریه است و عفونت در ابتلا به این بیماری هیچ نقشی ندارد.

وی درباره تاثیر عفونت بر شدت آسم گفت: عفونت به عنوان یک عامل محرک می تواند سبب افزایش شدت بیماری یا شروع حمله آسم باشد. باز هم تاکید می کنم، آسم یک بیماری التهابی مزمن است که در کودکان به دلیل آلرژی ایجاد می شود.

حدود 13 درصد ایرانی ها آسم دارند

پزشک کلینیک آسم و آلرژی سازمان جهاد دانشگاهی علوم پزشکی تهران درباره آسم کودکان توضیح داد: اکثر «آسم کودکان» از نوع آسم آلرژیک است؛ در حالی که عوامل آلرژیک و غیرآلرژیک به طور برابر در ابتلای آسم بزرگسالان نقش دارند.  

محلوجی گفت: عوامل آلرژیک محیط، سبب بروز و تشدید عوارض آسم  آلرژیک می شوند. عوامل آلرژیک بر ابتلا به آسم آلرژیک تاثیرگذار هستند؛ همچنین سایر مولفه ها، آسم غیرآلرژیک را تحت تاثیر قرار می دهند.  

وی با بیان اینکه میزان ابتلا به آسم در کشور بررسی شده، اظهار کرد: وضعیت ابتلا به آسم در میان گروه های سنی بررسی شده، حدود 9 تا 13 درصد از گروه های سنی مختلف به بیماری آسم مبتلا هستند. منظور این است میزان ابتلا به آسم با توجه به شرایط سنی افراد تغییر می کند. همچنین وضعیت ابتلا به آسم در سطح جهانی حدود  3 تا 15 درصد گزارش شده که در برخی کشورها به 20 درصد نیز می رسد.

آلودگی هوای کلانشهرها از عوامل مهم ابتلا به آسم

استان های رکورددار آسم

محلوجی با بیان اینکه بسیاری از کشورها نسبت به کنترل عوامل محرک و آلرژی زا اقدام کرده اند، افزود: آنها با کنترل عوامل محرک و آلرژی زا توانسته اند، شیوع آسم را کاهش دهند یا میزان ابتلا به این بیماری را به یک سیر ثابت برسانند. به نظر می رسد، میزان ابتلا به آسم در کشور رو به افزایش است. یکی از دلایل افزایش ابتلا به آسم در کشور، آلودگی کلان شهرها است که جزو عوامل مهم ابتلا به این بیماری محسوب می شود.   شهرهای اراک و اهواز و استان سیستان و بلوچستان، بیشترین میزان شیوع آسم را تجربه کرده اند.  

تاثیر آلودگی هوا بر افزایش ابتلا به آسم

عضو انجمن آسم و آلرژی ایران ادامه داد: آلاینده های مضر هوا وارد دستگاه تنفس می شوند؛ این آلاینده ها برحسب اندازه ای که دارند (ذرات حدود 4 تا 5 میکرون) می تواند به «راه های هوایی پایین تر» وارد شوند. همچنین ذرات بسیار ریز می توانند تا انتهای ریه نفوذ کنند و حتی وارد خون شوند. اغلب آلاینده ها، «رادیکال های آزاد» هستند که سبب التهاب ریه یا سایر قسمت های بدن می شوند و جزو موارد آسیب زا به حساب می آیند. به دلیل اینکه آسم یک بیماری التهابی است آلودگی هوا می تواند میزان بروز و شدت این بیماری را افزایش دهد. کلان شهرها، آلودگی هوای بیشتری دارند، به همین دلیل، میزان ابتلا به این بیماری در شهرهای بزرگ افزایش می یابد.

محلوجی درباره تفاوت آسم بزرگسالان و کودکان گفت: «ژنتیک» و «عوامل محیطی» در بروز آلرژی نقش دارند؛ به نحوی که اگر یکی از والدین آلرژی داشته باشد، احتمال ابتلای فرزند آنها به آلرژی حدود 50 درصد است. همچنین اگر پدر و مادر هر 2 دارای آلرژی باشند، احتمال ابتلای فرزند به آلرژی به 70 درصد می رسد. بنابراین باید گفت ژن، نقش 50 درصدی در بروز آلرژی دارد و 50 درصد دیگر نیز برای عوامل محیطی است.

پزشک کلینیک آسم و آلرژی سازمان جهاد دانشگاهی علوم پزشکی تهران درباره نقش عوامل محیطی بر بروز آلرژی گفت: عوامل محیطی که منجر به آلرژی می شود به 2 دسته «آلرژن ها» و «عوامل محرک» تقسیم می شود. آلرژن ها نیز به 2 دسته «بیرونی» و «درونی» تقسیم می شود. گرده درختان، چمن ها و علف های هرز جزو  آلرژن های محیط باز هستند؛ همچنین «مایت های گردوغبار»، سوسک، کپک ها و حیوانات خانگی مثل گربه و سگ جزو آلرژن های درونی محسوب می شوند.

وی درباره دسته محرک ها توضیح داد: نه تنها موارد دخانی بلکه سایر موارد استنشاقی جزو محرک ها به حساب می آیند. همچنین شوینده ها و موادی که بوی تند دارند باید در دسته محرک ها لحاظ شوند. ژنتیک و عوامل محیطی که موجب بروز آلرژی می شوند در سیر خود به صورت «اگزما اتوپیک»، «آسم کودکان» و «رینیت آلرژیک» تظاهر پیدا می کنند.

پزشک کلینیک آسم و آلرژی سازمان جهاد دانشگاهی علوم پزشکی تهران درباره میزان کودکان مبتلا به آسم گفت: نتایج مطالعات کشوری که با همکاری «مرکز تحقیقات ایمونولوژی» و «انجمن آسم و آلرژی ایران» انجام شده، بیان می کند میزان ابتلا به آسم در میان کودکان نسبت به بزرگسالان بیشتر است. با توجه به آمار 9 تا 13 درصدی آسم در کشور باید گفت که عددهای بالاتر مربوط به آسم کودکان است.

نقش داروهای استنشاقی در کنترل و درمان آسم

محلوجی درباره روش های درمانی نوین گفت: داروهای استنشاقی، مهم ترین دارو در زمینه کنترل و درمان آسم است که سالیان سال مورد استفاده قرار گرفته و نتایج خوبی برجای گذاشته اند. مقاومت هایی برای استفاده از اسپری های استنشاقی وجود داشت که با بهره گرفتن از آموزش توانستیم در جهت رفع آن گام برداریم.

وی با بیان اینکه استفاده از عوامل «بیولوژیک» جزو روش های جدید درمان آسم به حساب می آید، گفت: استفاده از  «امالیزوماب» که در واقع یک  “Anti IgE”  است برای درمان آسم کاربرد دارد.   امالیزوماب حدود 2 سال است در کشور تولید شده، تجربه در مواجهه با بیماران نشان داده که اثرگذاری نمونه داخلی و خارجی این دارو بیانگر یکسان است.

عضو انجمن آسم و آلرژی ایران ادامه داد: برخی از داروهایی بیولوژیک که شاید اثربخشی بیشتری داشته باشند در دسترس نیستند. امیدواریم که شرایط به نحوی باشد که این داروها در دسترس بیماران قرار گیرند.   

ضرورت توجه به آموزش در کنترل آسم

محلوجی با بیان اینکه «آموزش بیماران» اولین نکته در مدیریت آسم به حساب می آید، افزود: هفتم می به عنوان روز جهانی آسم شناخته می شود و  هر ساله شعاری را برای این روز در نظر می گیرند. «توانمندکردن بیماران مبتلا به آسم از طریق آموزش» به عنوان شعار سال جاری انتخاب شده است. بیماران مبتلا به آسم باید بپذیرند که به این بیماری مبتلا هستند و باید برای درمان آن اقدام کنند.

وی ادامه داد: وظیفه مراکز بهداشتی و دانشگاهی این است که به بیماران آموزش دهند و به آنها بگویند درمان فقط مصرف دارو نیست؛ بلکه شامل اجتناب از عوامل مسبب حمله آسم هم می شود. بیماران با بهره گرفتن از آموزش باید بدانند که درمان در وهله نخست، اجتناب از عوامل محرک زا و گام دوم نیز استفاده از داروها است. حملات آسم با افزایش علایم سرفه، خس خس کردن و تنگی نفس شروع می شود و با پیش روی می تواند سبب افت اکسیژن خون شود. در چنین شرایطی، بیمار باید در بیمارستان و حتی ای سی یو بستری شود. اغلب مرگ ومیر ناشی از آسم به علت حمله حاد آسم است که باعث تنگی نفس و کاهش اکسیژن می شود.  

محلوجی درباره آموزش در حوزه آسم گفت: تلاش هایی در زمینه آموزش آسم توسط انجمن آسم و آلرژی ایران با همکاری مرکز  تحقیقات ایمونولوژی اسم و آلرژی صورت گرفته است. همایش علمی آسم هر ساله همزمان با روز جهانی این بیماری برگزار می شود و جدیدترین موارد مرتبط آسم مورد بررسی قرار می گیرد. در کنار همایش علمی، «همایش آموزش خانواده» نیز برگزار می شود و نکاتی درباره بیماری آسم به بیماران و خانواده های آنها ارایه می شود.

وی ادامه داد: پزشکان تلاش می کنند که به بیماران به ویژه بیمارانی که برای نخستین بار به مراکز درمانی مراجعه می کنند، نکات آموزشی لازم را ارایه دهند.  

450 هزار فوتی ناشی از آسم در دنیا

محلوجی درباره میزان مرگ ومیر ناشی از بیماری آسم گفت: حدود 300 میلیون نفر در سراسر جهان به آسم مبتلا  هستند و میزان مرگ ومیر ناشی از بیماری حدود 450 هزار نفر گزارش شده است. آماری مربوط به میزان مرگ و میر ناشی از آسم در کشور در دسترس نیست.

عضو انجمن آسم و آلرژی ایران درباره کلینیک آسم و آلرژی جهاد دانشگاهی علوم پزشکی تهران گفت: کلینیک سازمان جهاد دانشگاهی حدود 12 سال پیش تاسیس شده و پزشکان فوق تخصص ایمنولوژی که عضو هیات علمی دانشگاه های علوم پزشکی هستند، جدیدترین خدمات علمی به بیماران را ارایه می دهند. بیماران این کلینیک در صورت لزوم، تحت تست های آلرژی از جمله «تست های پوستی آلرژی» قرار می گیرند.

وی ادامه داد: همچنین انواع تست های تنفسی اعم از تست های چالشی با «برونکودیلاتور»، تست ورزش، تست های متاکولین و نیتریک اکسید بازدمی به منظور شناسایی نوع بیماری فرد در این مرکز انجام می شود. پس از تشخیص نوع بیماری، روش های درمانی نوین مانند تزریق داروهای بیولوژیک، ایمونوتراپی (تزریق واکسن  آلرژی) با توجه به نوع بیماری ارایه می شود. افرادی که مبتلا به آسم های آلرژیک هستند مورد «ایمونوتراپی» قرار می گیرند و پروسه واکسن درمانی برای آنها انجام می شود.  

محلوجی در پایان گفت: توصیه می کنم بیمارانی که به آسم مبتلا هستند بیماری خود را جدی بگیرند. اکثر موارد آسم، قابل کنترل است. بیماران با درمان های استنشاقی می توانند بیماری خود را  کنترل کنند و به زندگی طبیبعی خود ادامه دهند.

پایان خبر ایکسل

آسم در 13 درصد ایرانی ها/ بروز بیش تر این بیماری در کلانشهرها