رشد اقتصادی چین در گروی قطارهای سریع السیر است؟

چین راه آهن سریع السیر را به حمل و نقل انتخابی برای مسافران در مسافت طولانی تبدیل کرده است، اما این ابرقطارها اهمیت بسیار بیش تری دارند و راه آهن های سریع السیر چین مترادف با قدرت اقتصادی رو به رشد آن هستند.

به گزارش ایکسل، موضوع برقی کردن خط آهن در ایران علیرغم اینکه سال ها مطرح شده، اما هنوز اجرا نشده است و طول خط برقی ریلی ایران کمتر از 200 کیلومتر مربوط به مسیر جلفا – تبریز و تبریز – آذرشهر است. پس از آن دولت ها وعده های مختلفی برای اجرای راه آهن برقی به ویژه در مسیر پرتردد و با استراتژیک تهران – مشهد دادند اما این قطار برقی هنوز به حرکت درنیامده و به مقصد نرسیده است.

در این راستا دولت سیزدهم برنامه هایی دارد و مهرداد بذرپاش – وزیر راه و شهرسازی دولت سیزدهم – در روزهای پایانی 1401 وعده داد که عملیات قطار سریع السیر مسیر تهران – مشهد از 1402 آغاز می شود.

همچنین چندی پیش سید ابراهیم رییسی – رییس جمهور – نیز در جلسه ای، آخرین وضعیت مهم ترین پروژه های ریلی و تزانزیتی کشور و راهکارهای تسریع در اجرا و تسهیل تامین مالی این طرح ها را بررسی کرد و با تاکید بر اهمیت احداث خط ریلی سریع السیر مشهد – تهران با توجه به نیاز رو به افزایش برای گسترش امکانات حمل و نقلی در این مسیر و ضرورت تسهیل و ارتقای ایمنی تردد زایران علی ابن موسی الرضا (ع) بر تسریع در اجرای مطالعات و تمهید مقدمات زیرساختی اجرای این پروژه تاکید کرد.

دکتر سید ابراهیم رییسی در ادامه برگزاری جلسات پیگیری موضوعات ویژه، در نشستی با حضور معاون اول رییس جمهور، رییس دفتر رییس جمهور، وزرای راه و شهرسازی، نفت، امور اقتصادی و دارایی، رییس کل بانک مرکزی، رییس سازمان برنامه و بودجه و تعدادی دیگر از معاونین ایشان و مدیران دستگاه های اجرایی به بررسی راهکارهای تسریع در اجرا و تکمیل مهم ترین طرح های ریلی کشور ازجمله خط آهن سریع السیر تهران-مشهد و خط آهن رشت-آستارا پرداختند. مشکلات موجود در مسیر اجرا و تکمیل این طرح ها، راهکارهای رفع موانع و بررسی منابع تامین مالی ازجمله مباحث مطرح در این جلسه بود.

در همین راستا، ایکسل در سلسله مطالبی به موضوع قطارهای برقی و بررسی آنها در سایر کشورهای جهان می پردازد.

در گزارش های قبلی انواع قطارهای برقی چین معرفی و  پیش از آن نیز درباره اولین راه آهن برقی و مسیر ریل برقی جهان صحبت شد و به نقش این قطارها در کاهش میزان انتشار گازهای گلخانه ای اشاره کردیم، همچنین فهرستی از سریع ترین قطارهای مغناطیسی جهان معرفی شد و  علت محبوبیت قطارهای سریع السیر در چین را بررسی کردیم، سپس سریع السیر قطارهای جهان در سال میلادی 2024 معرفی شدند و گزارش کنونی به بررسی اهمیت خط آهن چین بر پیشرفت اقتصادی این کشور تمرکز کرده است.

راه آهن سریع السیر چین

در پایان سال 2023، حدود 45هزار کیلومتر خط آهن سریع السیر، مناطق دوردست کشور چین را به یکدیگر پیوند زدند که این رقم برای محاصره جهان کافی است. جاه طلبی چین این مورد است که راه آهن سریع السیر را به حمل و نقل انتخابی برای مسافران در مسافت طولانی تبدیل کند، اما این ابر قطارها اهمیت بسیار بیشتری یافتند و مانند قطارهای گلوله ای ژاپن در دهه 1960، راه آهن های سریع السیر چین مترادف با قدرت اقتصادی رو به رشد آن شدند. برای پکن، شبکه راه آهن پرسرعت وسیله ای قدرتمند برای انسجام اجتماعی است که مناطق مختلف را با فرهنگ های متمایزشان به هم متصل می کند.

ثروتمند شدن با ساخت جاده

عبارت قدیمی چینی «ثروتمندتر شدن با ساخت جاده» بر رهبری چین در این حوزه تاثیر گذاشته است. موفقیت اقتصادی این کشور تا حدی بر پایه سرمایه گذاری در زیرساخت ها از طریق مالیه عمومی و وام های دولتی است.

پکن در ابتدا به فناوری وارداتی از اروپا متکی بود. شرکت هایی مانند زیمنس و آلستوم مشتاق کمک به چین در این حوزه بودند. از آن زمان، شرکت های داخلی نه تنها فناوری و مهندسی خارجی را پذیرفته اند، بلکه در پاسخ به فراخوان رهبری چین و برای دستیابی به خوداتکایی علمی، فناوری و مهندسی خود را توسعه داده اند. فناوری های راه آهن پرسرعت چین اکنون در میان بهترین های جهان قرار دارند.

کمربند و جاده چین

پکن، قطارهای سریع السیر خود را با صادرات فناوری، تخصص و زیرساخت آن به سایر کشورها بخشی از مدل دیپلماتیک خود کرده و بخشی از طرح گسترده تر کمربند و جاده چین است که هدف آن ارتقای ارتباط اقتصادی در سراسر جهان است. به عنوان مثال، چین سرمایه گذاری های هنگفتی در خط آهن جاکارتا-باندونگ اندونزی و راه آهن ترانس-لایو همچنین خطوط آهن در کنیا، ویتنام و تایلند انجام داده است.

سناریوی ایده آل این است، پروژه های راه آهن سریع السیر چین می توانند با اتصال کشورهای همسایه و تقویت پیوندهای حمل و نقل فرامرزی، یکپارچگی منطقه ای را ارتقا دهند که در راستای دیدگاه پکن برای تقویت وابستگی متقابل اقتصادی و توسعه منطقه ای است.

جاه طلبی های ژیوپلیتیکی چین

پروژه های راه آهن اغلب در چارچوب جاه طلبی های ژیوپلیتیکی چین نیز دیده می شوند. چین با ارایه پشتیبانی زیرساختی قصد دارد نفوذ اقتصادی و سیاسی خود را تقویت کند. در حالی که مزایایی وجود دارد، برخی کشورها نگرانی هایی را در مورد پیامدهای مالی پروژه های مورد حمایت چین – بار بدهی های بالقوه و پایداری سرمایه گذاری های راه آهن پرسرعت در بلندمدت – مطرح کرده اند.

همه پروژه های قطار سریع السیر به راحتی اجرا نشدند. مدل بودجه و برنامه ریزی متمرکز دولتی پکن به این راحتی قابل تکرار نیست و برخی از کشورها شاهد به تعویق افتادن پروژه ها با کشمکش های حقوقی بی پایان بوده اند.

مسیر راه آهن پرسرعت چین

راه آهن پرسرعت چین به 45هزار کیلومتر می رسد، داده های اپراتور ملی راه آهن چین نشان داد که طول کل خطوط راه آهن پرسرعت چین تا پایان سال 2023 حدود 45هزار کیلومتر رسید و بر اساس کنفرانس کاری گروه راه آهن دولتی چین، مسافت پیموده شده شبکه راه آهن چین 159هزار کیلومتر است.

در سال 2023، سرمایه گذاری دارایی ثابت در بخش راه آهن این کشور به 764.5 میلیارد یوان (حدود 107.7 میلیارد دلار آمریکا) رسید که نسبت به سال گذشته 7.5 درصد افزایش را نشان می دهد. داده ها نشان می دهد که در مجموع 3637 کیلومتر مسیر جدید در سال 2023 به بهره برداری رسیده است که شامل 2776 کیلومتر راه آهن پرسرعت می شود.

ذکر شده است که پیشرفت در ساخت زیرساخت های ریلی این کشور در سال گذشته، شامل تکمیل و بهره برداری از 34 پروژه ریلی، راه اندازی خدمات در 102 ایستگاه راه آهن و پیشرفت 112 پروژه ریلی است که هنوز در دست ساخت هستند.

پایان خبر ایکسل

رشد اقتصادی چین در گروی قطارهای سریع السیر است؟