۱ مرداد در دنیای علم چه خبر؟

تقویم علم؛

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری ایکسل، تاریخ علم مملو از رویدادهای مهمی است که نوآوری‌ها، کشف‌ها و حتی زادروزها و درگذشت‌های دانشمندان و مخترعان تاثیرگذار جهان را در برمی‌گیرد. در این تقویم علم، وقایع مهم مصادف با امروز ۱ مرداد  برابر ۲۲ جولای را ورق می‌زنیم.

***

فریدریش ویلهلم بسل

۲۲ جولای ۱۷۸۴ میلادی برابر با ۱ مرداد ۱۱۶۳ خورشیدی، فریدریش ویلهلم بسل، اخترشناس و فیزیکدان آلمانی به‌دنیا آمد. سال ۱۸۰۴ بسل مقاله‌ای را درباره دنباله‌دار هالی نوشت و آن را برای هاینریش البرس، دیگر اخترشناس آلمانی ارسال کرد. البرس به‌قدری مجذوب این مقاله شد که بلافاصله آن را منتشر کرد و بسل را به‌عنوان همکار در رصدخانه لیلینتال آلمان به خدمت گرفت. سال ۱۸۰۸ دولت پادشاهی پروس، بسل را مسئول ساخت اولین رصدخانه بزرگ آلمان در کونیگسبرگ کرد و پس از تکمیل این رصدخانه او را به ریاست آنجا منصوب کرد و او تا زمان مرگ بر این سمت باقی ماند. سال ۱۸۳۸ بسل از اختلافات منظر در محاسبه فاصله ستاره شماره ۶۱ پیکر آسمانی ماکیان (دجاجه) استفاده کرد و به نخستین کسی تبدیل شد که فاصله ستاره‌ای جز خورشید را اندازه‌گیری کرده است. او سپس کارش را با اندازه‌گیری فاصله بیش‌از ۶۰هزار ستاره دنبال کرد. مطالعات او، بستر لازم برای محاسبه دقیق اندازه‌گیری عالم را فراهم کرد.

جرج ای. میلر

۲۲ جولای ۲۰۱۲ میلادی برابر با ۱ مرداد ۱۳۹۱ خورشیدی، جرج آرمیتاژ میلر، روان‌شناس آمریکایی و یکی از پدران روان‌شناسی شناختی امروزی درگذشت. میلر به ایجاد روان‌زبان‌شناسی به‌عنوان حوزه مستقل تحقیقاتی در روان‌شناسی کمک کرد. مطالعات اولیه او در تولید گفتار و ادراک بود. بعدها روی حافظه انسان کار کرد. او در مشهورترین مقاله‌اش باعنوان «عدد جادویی هفت، بعلاوه یا منهای دو: برخی محدودیت‌های ظرفیت پردازش اطلاعات ما» که آن را در سال ۱۹۵۶ منتشر کرد، محدودیت‌هایی را در مورد ظرفیت انسان برای پردازش اطلاعات توضیح داد. از سال ۱۹۸۵، میلر بر توسعه WordNet نظارت داشت که پایگاه داده‌های واژگانی برای زبان انگلیسی بود و بخشی از داده‌های آن را سازمان‌های دولتی علاقه‌مند به ترجمه ماشینی تامین می‌کردند. سال ۱۹۹۱ نشان ملی علم به او اعطا شد.

گرگور مندل

۲۲ جولای ۱۸۲۲ میلادی برابر با ۱ مرداد ۱۲۰۱ خورشیدی، گرگور یوهان مندل گیاه‌شناس، ژنتیک و راهب اتریشی که در مطالعه وراثت پیشگام بود به‌دنیا آمد. زمانی که او ۴۲ سال داشت برای اولین‌بار قوانین ژنتیک را کشف کرد و اولین مقاله علمی‌اش را در انجمن مطالعه علوم طبیعی برنو در موراویا قرائت کرد و طی این قرائت درباره تحقیقاتش روی گیاهان نخود توضیح داد. اگرچه او ۴۰ نسخه از مقاله خودش را برای زیست‌شناسان برجسته در سراسر اروپا ازجمله داروین ارسال کرد، اما فقط یکی از آنها به اندازه کافی علاقه‌مند به پاسخ بود. بسیاری از این نسخه‌ها، ازجمله نسخه‌ای که برای داروین فرستاده بود، بعدها با صفحات بازنشده کشف شدند، به‌این‌معنی که هرگز خوانده نشده بودند. خوشبختانه، ۱۸ سال پس‌از مرگ مندل، سه گیاه‌شناس در سه کشور مختلف که درباره قوانین وراثت تحقیق می‌کردند، در بهار ۱۹۰۰ متوجه شدند که مندل زودتر این قوانین را یافته است و به‌این‌ترتیب، این دانشمند سرانجام به‌عنوان پیشگام در حوزه‌ای که به ژنتیک معروف شد، شناخته شد.

گوستاو هرتز

۲۲ جولای ۱۸۸۷ میلادی برابر با ۱ مرداد ۱۲۶۶ خورشیدی، گوستاو هرتز، فیزیکدان کوانتومی آلمانی به‌دنیا آمد. هرتز همراه با جیمز فرانک جایزه نوبل فیزیک را در سال ۱۹۲۵  برای آزمایش فرانک-هرتز دریافت کرد، آزمایشی که نظریه کوانتومی را تأیید کرد و نشان داد که انرژی را می‌توان با یک اتم فقط در مقادیر معین جذب کرد و تأیید مهمی بر مدل اتمی بور ارائه کرد. او برادرزاده هاینریش هرتز بود. اگرچه هرتز در جنگ جهانی اول کنار آلمانی‌ها جنگید، چون اصالت یهودی داشت، با به قدرت رسیدن هیتلر مجبور شد سال ۱۹۳۴ از مقام استادی استعفا دهد و این‌گونه از سال ۱۹۴۵ در اتحاد جماهیر شوروی کار کرد و سپس در سال ۱۹۵۵ استاد فیزیک در لایپزیک آلمان شرقی شد.