معرفی جواهرسنگ های معدنی

سنگ قیمتی به سنگی گفته می‌شود که به دلیل زیبایی دوام وکمیاب بودن ارزشمند بوده و در جواهرسازی استفاده می‌شود.

انواع جواهرات سنگ های معدنی :

سنگ های قیمتی : الماس یاقوت سرخ (Ruby) یاقوت کبود (Sapphire) و زمرد (Emerald) که به دلیل زیبایی و ارزش بالایی که دارند در این دسته قرار می‌گیرند.

سنگ‌های نیمه‌قیمتی:  آمیتیست عقیق فیروزه کوارتز و توپاز که زیبا هستند اما به اندازه سنگ‌های قیمتی اصلی کمیاب و گران‌بها نیستند.

ویژگی‌های اصلی سنگ‌های قیمتی:

1. زیبایی (Beauty): شامل رنگ شفافیت و درخشندگی است. رنگ‌های برجسته از عوامل اصلی جذابیت این سنگ‌ها هستند.
2. دوام (Durability): سنگ‌های قیمتی معمولاً سختی و مقاومت بالایی دارند که از آن‌ها در برابر خراش و شکست محافظت می‌کند. این سختی با مقیاس موهس (Mohs) اندازه‌گیری می‌شود.
3. کمیاب بودن (Rarity): کمیابی این سنگ‌ها به‌ویژه در کیفیت بالا باعث ارزشمند شدن آن‌ها می‌شود.
4. قابلیت تراش و صیقل: سنگ قیمتی باید قابلیت برش و صیقل داشته باشد تا در جواهرات استفاده شود و به زیبایی کامل برسد.
5. سنگ‌های قیمتی عمدتاً از مواد معدنی تشکیل شده‌اند که در اثر فرآیندهای زمین‌شناسی مانند فشار و حرارت به وجود می‌آیند.
6. برخی از سنگ‌ها مانند مروارید و کهربا غیرمعدنی هستند اما به دلیل زیبایی و ارزش در دسته سنگ‌های قیمتی قرار می‌گیرند.

انواع جواهرسنگ های معدنی (سنگ های قیمتی)

1. الماس (Diamond): سخت‌ترین ماده طبیعی که به دلیل شفافیت و بازتاب بی‌نظیر نور بسیار ارزشمند است.

الماس یکی از سنگ‌های قیمتی و ارزشمند است که به عنوان سخت‌ترین ماده طبیعی شناخته می‌شود. این سنگ از کربن خالص تشکیل شده و ساختار بلوری آن به صورت مکعبی است.

الماس به دلیل خواص فیزیکی و شیمیایی خاص آن در دو دسته کلی مورد استفاده قرار می‌گیرد:

1. الماس‌های جواهری: این نوع الماس به دلیل شفافیت درخشندگی و کمیابی در ساخت جواهرات و زیورآلات استفاده می‌شود. کیفیت الماس جواهری بر اساس چهار معیار موسوم به C4 رنگ وضوح وزن و برش ارزیابی می‌شود.
2. الماس‌های صنعتی: این نوع الماس به دلیل سختی بسیار بالا در کاربردهای صنعتی نظیر برش سوراخ‌کاری پولیش و ابزارهای دقیق مورد استفاده قرار می‌گیرد. بسیاری از الماس‌های صنعتی به صورت مصنوعی تولید می‌شوند.

ویژگی‌های الماس:

• سختی بالا: در مقیاس سختی موهس سختی الماس برابر با 10 است که بالاترین مقدار در این مقیاس است.
• شفافیت و درخشندگی: به دلیل ضریب شکست بالا الماس درخشندگی خاص و زیبایی دارد.
• کمیابی: الماس‌های با کیفیت جواهری بسیار نایاب هستند.

از لحاظ زمین‌شناسی الماس در اعماق زیاد زمین و تحت فشار و دمای بسیار بالا تشکیل می‌شود و معمولاً همراه با سنگ‌های آذرین خاصی مانند کیمبرلیت و لمپوریت به سطح زمین آورده می‌شود.

1. یاقوت سرخ (Ruby): یاقوت سرخ یا روبی (Ruby) دومین سنگ قیمتی بعد از الماس بسیار ارزشمند و محبوب است که به خاطر رنگ قرمز خاص و زیبای خود شهرت دارد. این سنگ نوعی کانی کوراندوم (Corundum) است که عمدتاً از اکسید آلومینیوم (Al₂O₃) تشکیل شده و رنگ قرمز آن به دلیل وجود مقادیر کمی از عنصر کروم (Cr) در ساختارش ایجاد می‌شود.

 

انواع یاقوت سرخ :

 

یاقوت سرخ یکی از سنگ‌های قیمتی است که انواع مختلفی دارد که بر اساس رنگ وضوح وزن و محل استخراج متفاوت هستند. در اینجا انواع مختلف یاقوت سرخ معرفی می‌شود.

1. یاقوت سرخ خون کبوتری (Pigeon Blood Ruby):

 

 رنگ قرمز خالص و عمیق شبیه خون کبوتر است و یکی از گران‌ترین انواع یاقوت است. معمولاً از میانمار استخراج می‌شود.

 

     2. یاقوت سرخ قرمز روشن (Bright Red Ruby):

 

این سنگ قیمتی رنگ روشن‌تر و شفاف‌تر از نوع خون کبوتری دارد و در جواهرسازی محبوب است.

 

     3. یاقوت سرخ قرمز تیره: (Dark Red Ruby)

رنگ قرمز تیره مایل به قهوه‌ای یا بنفش است و معمولاً از تایلند و ماداگاسکار استخراج می‌شود.

     4. یاقوت سرخ صورتی :(Pink Ruby) به دلیل مقدار کم کروم رنگ صورتی مایل به قرمز دارد و قیمت کمتری نسبت به یاقوت‌های قرمز دارد.

     5. یاقوت سرخ ستاره‌ای :(Star Ruby) دارای پدیده آستریزم (ستاره‌مانند) است که در نور مستقیم به صورت ستاره شش‌پر درخشندگی می‌دهد

     6. یاقوت سرخ پرتو: (Fluorescent Ruby) در نور فرابنفش درخشان‌تر می‌شود و ویژگی آن بیشتر در یاقوت‌های استخراج‌شده از میانمار و سریلانکا مشاهده می‌شود

     7. یاقوت سرخ طبیعی و مصنوعی: یاقوت طبیعی در زمین تشکیل می‌شود و یاقوت‌های مصنوعی در آزمایشگاه‌ها ساخته می‌شوند و معمولاً قیمت کمتری دارند.

     8. یاقوت سرخ سریلانکایی (Sri Lankan Ruby): رنگ روشن یا صورتی دارد و به دلیل درخشندگی‌اش محبوب است.

     9. یاقوت سرخ تایلندی (Thai Ruby): رنگ قرمز تیره مایل به قهوه‌ای دارد و معمولاً در تراش‌های کابوشن استفاده می‌شود. در نتیجه انواع مختلف یاقوت سرخ به دلیل ویژگی‌ها و محل استخراج متفاوت قیمت و ارزش‌های مختلفی دارند.

 یاقوت خون کبوتری از گران‌ترین انواع است در حالی که یاقوت‌های صورتی یا قرمز تیره معمولاً قیمت کمتری دارند.

 

   3. یاقوت کبود (Sapphire): یکی از سنگ‌های قیمتی با ارزش و زیباست که به دلیل رنگ آبی بی‌نظیر و خاص خود شهرت جهانی دارد. این سنگ نیز مانند یاقوت سرخ از خانواده کروندوم (Corundum) است و رنگ آبی آن به دلیل وجود مقادیر کمی از عناصر آهن و تیتانیوم در ساختار آن شکل می‌گیرد. یاقوت کبود به‌ویژه انواع آبی آن به دلیل زیبایی سختی بالا و تنوع رنگی یکی از محبوب‌ترین سنگ‌های قیمتی در جواهرسازی است. ارزش آن به عوامل مختلفی همچون رنگ شفافیت واستخراج آن بستگی دارد. یاقوت کبود نماد قدرت آرامش و صداقت است و قرن‌هاست که در فرهنگ‌های مختلف مورد تایید قرار می‌گیرد.

انواع یاقوت کبود:

1. یاقوت کبود آبی (Blue Sapphire):محبوب‌ترین نوع یاقوت کبود است که به دلیل رنگ آبی غنی و زیبای خود بسیار ارزشمند است. بهترین انواع آن از کشمیر سریلانکا و میانمار استخراج می‌شود.
2. یاقوت کبود ستاره‌ای (Star Sapphire):این نوع یاقوت دارای پدیده آستریزم است که در نور مستقیم به شکل یک ستاره شش‌پر در سطح سنگ دیده می‌شود.
3. یاقوت کبود فانتزی (Fancy Sapphire):این نوع شامل رنگ‌های غیرآبی مانند صورتی زرد سبز و بنفش است. یکی از نادرترین انواع آن پادپارادشا (Padparadscha) است که ترکیبی از رنگ‌های صورتی و نارنجی دارد.
4. یاقوت کبود بی‌رنگ (White Sapphire):این نوع بدون رنگ است و به‌دلیل شفافیت بالا گاهی به‌عنوان جایگزینی برای الماس استفاده می‌شود.
5. یاقوت کبود تغییر رنگ‌دهنده (Color-Change Sapphire): این نوع یاقوت بسته به نور محیط رنگ خود را از آبی به بنفش یا سبز تغییر می‌دهد.

 

   4. زمرد (Emerald): یکی از گرانبهاترین و زیباترین سنگ‌های قیمتی جهان است که به دلیل رنگ سبز خاصش شهرت زیادی دارد. این سنگ از خانواده بریل (Beryl) بوده و رنگ سبز آن به دلیل وجود عناصر کروم و وانادیوم در ترکیب شیمیایی‌ آن به وجود می‌آید. زمرد به دلیل رنگ سبز زیبا کمیاب بودن و ارزش فرهنگی و تاریخی خود یکی از محبوب‌ترین سنگ‌های قیمتی جهان است. قیمت و ارزش زمرد به کیفیت رنگ شفافیت و اندازه آن بستگی دارد. با این حال حتی زمردهای دارای ناخالصی نیز در جواهرسازی بسیار ارزشمند هستند و زیبایی خاص خود را دارند. زمرد به عنوان نماد عشق و تجدید حیات همیشه در میان علاقه‌مندان به جواهرات جایگاه ویژه‌ای داشته است.

انواع زمرد:

1. زمرد کلمبیایی (Colombian Emerald): بهترین و باکیفیت‌ترین نوع زمرد است که به دلیل رنگ سبز عمیق و شفافیت بالا شهرت دارد. معادن معروف آن در مناطق موزو (Muzo) و چیوور (Chivor) در کلمبیا قرار دارند.
2. زمرد زامبیایی (Zambian Emerald): معمولاً دارای رنگ سبز تیره متمایل به آبی است.این زمردها از معادن زامبیا استخراج می‌شوند و به دلیل دوام بیشتر و قیمت مناسب‌تر در جواهرسازی محبوب‌اند.
3. زمرد برزیلی (Brazilian Emerald): رنگ این زمردها معمولاً روشن‌تر و متمایل به سبز زرد است.زمردهای برزیلی به دلیل شفافیت بیشتر ولی رنگ کمتر عمیق شناخته می‌شوند.
4. زمرد مصنوعی (Synthetic Emerald):این نوع زمردها در آزمایشگاه ساخته می‌شوند و از نظر ظاهری شباهت زیادی به زمردهای طبیعی دارند اما با قیمت کمتری در بازار عرضه می‌شوند.

آمیتیست (Amethyst): یکی از سنگ‌های قیمتی و زیبا از خانواده کوارتز (Quartz) است که به دلیل رنگ بنفش خاصی که داراست شهرت دارد. این سنگ از دوران باستان مورد توجه بوده و در فرهنگ‌های مختلف به عنوان نماد آرامش شفا و امنیت وحفظ بدن استفاده ‌شده است.

انواع آمیتیست:

1. آمیتیست سیبری (Siberian Amethyst):
   با رنگ بنفش خالص و درخشش قرمز یا آبی یکی از بهترین و گرانبهاترین انواع آمیتیست است.
2. آمیتیست رز(Rose de France) :
   رنگی روشن و متمایل به بنفش-صورتی دارد و بیشتر در جواهرات ظریف استفاده می‌شود.
3. آمیتیست سبز (Prasiolite) :
   نوعی از کوارتز که به رنگ سبز است و از نظر ظاهری با آمیتیست معمولی تفاوت دارد.
4. آمیتیست ارگانیک:
   سنگ‌هایی که به صورت طبیعی در طبیعت با ظاهری خام و غیرتراش‌خورده یافت می‌شوند.

فیروزه :

یکی از قدیمی‌ترین و محبوب‌ترین سنگ‌های نیمه قیمتی فیروزه نام دارد که به دلیل رنگ آبی و سبز منحصربه‌فردش در سراسر جهان شهرت دارد. این سنگ در فرهنگ‌های مختلف به عنوان نماد خوش‌شانسی حفاظت و انرژی مثبت شناخته می‌شود و در جواهرسازی و تزئینات هنری کاربرد گسترده‌ای دارد. فیروزه با زیبایی منحصربه‌فرد و تاریخچه غنی یکی از محبوب‌ترین سنگ‌های قیمتی در دنیا است. فیروزه نیشابور به‌عنوان با ارزش‌ترین نوع شناخته می‌شود و انتخاب آن در جواهرات نشان‌دهنده سلیقه و علاقه به هنر اصیل است. این سنگ همواره نماد خوش‌شانسی حفاظت و آرامش بوده و در فرهنگ‌های مختلف جایگاه ویژه‌ای دارد.

انواع فیروزه :

1. فیروزه نیشابور: بهترین و باارزش‌ترین نوع فیروزه دارای رنگ آبی خالص از معادن نیشابور ایران استخراج می‌شود.
2. فیروزه کرمان: رنگ سبز مایل به آبی با رگه‌های تیره می باشد.
3. فیروزه آمریکایی: دارای تنوع رنگی از آبی تا سبز از معادن جنوب غرب آمریکا به‌ویژه آریزونا و نوادا استخراج می‌شود.
4. فیروزه مصنوعی: ساخته‌شده در آزمایشگاه با ظاهر مشابه نمونه‌های طبیعی ولی قیمت کمتر است.

کوارتز (Quartz):

 یکی از رایج‌ترین و مقاوم‌ترین سنگ‌های نیمه قیمتی است که از سیلیکون دی‌اکسید (SiO2) تشکیل شده است. این سنگ در رنگ‌های مختلفی از جمله بی‌رنگ بنفش (آمیتیست) صورتی (رز کوارتز) زرد (سیترین) و قهوه‌ای (کواکسی) یافت می‌شود. کوارتز دارای سختی 7 در مقیاس موس است و در جواهرسازی صنعت الکترونیک ساخت ساعت و تجهیزات اپتیکی کاربرد دارد. علاوه بر کاربردهای صنعتی این سنگ در بسیاری از فرهنگ‌ها به عنوان نماد آرامش و شفا شناخته می‌شود.

توپاز ((Topaz:

یکی از سنگ‌های قیمتی باارزش و شناخته‌شده است که به دلیل رنگ‌های متنوع و درخشان خود در جواهرسازی بسیار محبوب است. این سنگ از سیلیکات آلومینیوم فلوراید تشکیل شده و در رنگ‌های مختلفی مانند زرد آبی صورتی بی‌رنگ سبز و نارنجی یافت می‌شود. توپاز به دلیل تنوع رنگی مقاومت بالا و خواص نمادین خود یک سنگ محبوب در جواهرسازی و فرهنگ‌های مختلف است. این سنگ همواره به‌عنوان نمادی از عشق آرامش و خوشبختی شناخته می‌شود.