مالک و کارفرمای اقامتگاه ماجرا

اگر برایتان سوال شده که مالک و کارفرمای اقامتگاه ماجرا در جزیره هرمز چه کسانی هستند، باید بگویم این پروژه جذاب توسط علی رضوانی به عنوان مالک و احسان رسول اف به عنوان کارفرما شکل گرفته. این افراد با همکاری شرکت خلاق طراحان و بناکنندگان زاو (ZAV Architects)، رویای یک اقامتگاه متفاوت را به واقعیت تبدیل کردند که فراتر از یک مکان برای استراحت، نمادی از توسعه پایدار و مشارکت مردمی در جزیره زیبای هرمز است.

تصور کنید به جزیره ای پر از رنگ های جادویی قدم می گذارید، جایی که خاکش قصه هزار رنگ طبیعت را روایت می کند. در دل این زیبایی کم نظیر، اقامتگاهی سر برآورده که نه فقط با معماری خاصش، بلکه با فلسفه عمیق و بنیان گذارانش، دل هر کسی را می برد. اقامتگاه ماجرا، این گنبدهای رنگارنگ و دوست داشتنی، فقط یک مقصد گردشگری نیست؛ داستانی است از رویاپردازی، همدلی و تلاش برای بهتر کردن زندگی مردم بومی هرمز. حالا بیایید با هم سراغ آدم هایی برویم که پشت این ماجرا ایستاده اند و این پروژه الهام بخش را ممکن کرده اند.

ماجرای ماجرا از کجا شروع شد؟ معرفی خالقان یک رویا

حتماً اقامتگاه ماجرا را دیده اید، همان گنبدهای رنگی که شبیه قارچ های غول پیکر از دل خاک هرمز سر برآورده اند. اما پشت این ظاهر جذاب، فکری عمیق و اراده ای قوی قرار دارد. راستش را بخواهید، این پروژه با حمایت مالی دولت یا تسهیلات بانکی کلان ساخته نشده. همه چیز از سرمایه بخش خصوصی شروع شد، با این هدف که هم به رشد اقتصادی جزیره کمک کند و هم زندگی مردم بومی را بهتر کند.

در این میان، دو اسم پررنگ تر از بقیه به چشم می خورند: آقای علی رضوانی به عنوان مالک این اقامتگاه زیبا و آقای احسان رسول اف به عنوان کارفرمای این ایده بزرگ. این دو نفر، دست در دست هم و با کمک یک تیم طراحی خلاق، یعنی شرکت طراحان و بناکنندگان زاو (ZAV Architects)، توانستند این سازه بی نظیر را در دل هرمز جا بدهند. این اقامتگاه، بخشی از یک طرح بزرگتر به اسم پروژه حضور در هرمز است که هدفش چیزی فراتر از ساخت و ساز معمولی است.

احسان رسول اف: کارفرمایی با نگاهی فراتر از ساختمان

آقای احسان رسول اف، اسم آشنایی برای اهالی فرهنگ و هنر ایران است. او سال هاست در حوزه های مختلفی مثل کیوریتوری، نشر کتاب و فعالیت های فرهنگی دستی بر آتش دارد. همین پیشینه غنی و نگاه باز او به مقوله فرهنگ، باعث شده که رویکردش به کارفرمایی در پروژه اقامتگاه ماجرا، کاملاً متفاوت باشد.

برای احسان رسول اف، معماری فقط ساختن یک بنا نیست. او به معماری به چشم ابزاری برای توسعه اجتماعی و اقتصادی پایدار نگاه می کند. یعنی چی؟ یعنی باور دارد یک پروژه ساختمانی باید جوری طراحی و اجرا شود که به توانمندسازی جامعه محلی کمک کند، برایشان شغل ایجاد کند و در عین حال، به محیط زیست هم آسیبی نرساند. این نگاه، دقیقاً همان چیزی است که در فلسفه ساخت اقامتگاه ماجرا نمود پیدا کرده.

پروژه حضور در هرمز، که اقامتگاه ماجرا بخشی از آن است، اصلاً با همین ایده شکل گرفت. هدف این بود که به جای یک پروژه تک بعدی، یک طرح جامع و چندوجهی اجرا شود که هم گردشگری را رونق دهد و هم زندگی مردم هرمز را متحول کند. انتخاب تیم طراحی حرفه ای، یعنی شرکت زاو، و تأمین مالی کامل از بخش خصوصی، از جمله تصمیمات کلیدی آقای رسول اف به عنوان کارفرما بود که نشان از تعهد و جسارت او در این مسیر داشت. او به دنبال این بود که اهمیت فرهنگی اقامتگاه ماجرا را پررنگ کند و هرمز را نه فقط یک مقصد گردشگری، بلکه نمادی از توسعه مسئولانه نشان دهد.

احسان رسول اف باور دارد که معماری می تواند پلی باشد بین توسعه اقتصادی و مسئولیت اجتماعی، و ماجرا دقیقاً همین پل را در هرمز ساخته است.

علی رضوانی: حامی اصلی، ستون محکم پشت ایده ها

هر ایده بزرگی، نیاز به یک حامی قدرتمند دارد تا به واقعیت تبدیل شود. در پروژه اقامتگاه ماجرا، این نقش مهم را آقای علی رضوانی به عنوان مالک بر عهده داشت. در جایی که بسیاری از پروژه های بزرگ نیاز به حمایت های دولتی و تسهیلات خاص دارند، او تصمیم گرفت با سرمایه گذاری خصوصی خودش، این رویا را زندگی ببخشد.

وقتی صحبت از سرمایه گذاری در یک منطقه کمتر برخوردار می شود، چالش ها و ریسک ها هم بیشتر است. اما آقای رضوانی با دیدگاهی باز و هم سویی با فلسفه ساخت اقامتگاه ماجرا، یعنی توسعه پایدار و توجه به جامعه محلی، منابع مالی لازم را فراهم کرد. این نشان می دهد که او نه تنها یک سرمایه گذار اقتصادی، بلکه فردی با نگاه فرهنگی و اجتماعی است که به پتانسیل های این پروژه فراتر از بازگشت مالی محض ایمان داشته.

نقش مالک در چنین پروژه هایی حیاتی است. فراهم آوردن بستر مالی پایدار، بدون انتظار سودهای زودگذر، و همراهی با دیدگاه های کارفرما و تیم طراحی که ممکن است در نگاه اول اقتصادی نباشند، از ویژگی های مهم آقای رضوانی بوده است. همین پشتوانه محکم باعث شد که تیم طراحی بتواند با آرامش خاطر و خلاقیت کامل، ایده های نوآورانه خود را در معماری اقامتگاه ماجرا هرمز پیاده کند و یک اثر ماندگار خلق شود.

شرکت طراحان و بناکنندگان زاو (ZAV Architects): ذهن های خلاق پشت گنبدهای رنگی

حالا نوبت می رسد به مغز متفکر و دستان هنرمند پشت معماری اقامتگاه ماجرا هرمز. شرکت طراحان و بناکنندگان زاو (ZAV Architects)، با هدایت معماران خوش نامی مثل محمدرضا قدوسی، فاطمه رضایی فخر آستانه، گلناز بهرامی و سروش مجیدی، وظیفه داشتند ایده ها و چشم اندازهای مالک و کارفرما را به یک فرم معماری زنده و نفس گیر تبدیل کنند.

آن ها برای این کار، دست به دامان نوآوری های خاصی شدند. یکی از جالب ترین تکنیک هایی که در ساخت گنبدهای ماجرا به کار رفته، استفاده از روش ابرخشت است. این تکنیک که توسط نادر خلیلی فقید ابداع شده، بر پایه استفاده از کیسه های پر از خاک و ماسه محلی است. نتیجه اش؟ سازه هایی مقاوم، ارزان و دوست دار محیط زیست که به خوبی با اقلیم منطقه سازگارند.

معماران اقامتگاه ماجرا در شرکت زاو، با الهام از بافت بومی جزیره و گنبدهای آب انبارهای قدیمی، فضاهایی را طراحی کردند که نه تنها زیبا هستند، بلکه داستانی از پایداری و احترام به طبیعت را روایت می کنند. گنبدهای رنگارنگ، هر کدام شبیه به یک قطعه از پازل طبیعت هرمز، با شن و ماسه بومی ساخته شدند و حتی مردم محلی هم در ساخت آن ها مشارکت داشتند. این گنبدها، در سال ۱۳۹۹ رتبه دوم جایزه معمار و در سال ۲۰۲۰ جایزه بین المللی مسابقه تیدا از تایوان را کسب کردند و حتی در فهرست نهایی نامزدهای جایزه معماری آقاخان در سال ۲۰۲۵ هم قرار گرفته اند. این همه افتخار، گواه بر این است که شرکت طراحان و بناکنندگان زاو، با ذهن های خلاقش، چگونه توانست یک ایده را به یک شاهکار جهانی تبدیل کند.

• رتبه دوم جایزه معمار (بخش ساختمان های عمومی، ۱۳۹۹)
• جایزه بین المللی مسابقه تیدا از کشور تایوان (۲۰۲۰)
• نامزد نهایی جایزه معماری آقاخان (۲۰۲۵)

حضور در هرمز: یک ایده، یک جنبش، نه فقط یک اقامتگاه

اقامتگاه ماجرا، همان طور که گفتیم، قطعه ای از پازل بزرگتری به نام پروژه حضور در هرمز است. این پروژه، چیزی فراتر از ساخت یک بنای گردشگری است؛ یک جنبش فکری و عملی برای توسعه پایدار جزیره هرمز محسوب می شود. هدف اصلی این طرح، ایجاد تعادل بین سه ضلع مهم توسعه بود: اقتصاد، جامعه و محیط زیست.

در بخش اقتصادی، هدف رونق گردشگری و جذب مسافران بیشتری بود که حاضرند هزینه بیشتری در جزیره کنند. از نظر اجتماعی، قرار بود مردم بومی جزیره توانمند شوند، فرصت های شغلی برایشان ایجاد شود و حس غرور و مشارکت در پروژه های بزرگ را تجربه کنند. و در نهایت، از جنبه زیست محیطی، بوم گردی ماجرا هرمز باید با کمترین آسیب به طبیعت ساخته می شد و حتی به حفظ آن کمک می کرد.

جالب اینجاست که این پروژه، توانست گروه های مختلفی را که گاهی منافع متفاوتی داشتند، دور هم جمع کند: هنرمندان بندرعباس که با فرش خاکی هرمز را معرفی کردند، سرمایه گذاران تهرانی و مردم بومی هرمز. معماری خلاقانه زاو آرشیتکتز توانست این حلقه های اتصال را ایجاد کند و کاری کند که همه ذینفعان، حس کنند بخشی از این ماجرا هستند.

یکی از اهداف مهم این پروژه، این بود که جزیره هرمز را برای طیف وسیع تری از گردشگران، به خصوص طبقه متوسط ایران، قابل دسترسی کند. چون تا قبل از آن، هرمز بیشتر مقصد کوله گردها بود که البته جای خود را دارند، اما بودجه کمتری را در جزیره خرج می کردند. با ایجاد زیرساخت های مناسب و اقامتگاه هایی مثل ماجرا، این امکان فراهم شد که خانواده ها و گروه های مختلف هم بتوانند به راحتی از زیبایی های هرمز لذت ببرند و به اهمیت فرهنگی اقامتگاه ماجرا و جزیره پی ببرند.

چگونه ماجرا به هرمز جان داد؟ داستان مشارکت و پایداری

وقتی از فلسفه ساخت اقامتگاه ماجرا صحبت می کنیم، نمی توانیم از مشارکت مردم محلی و رویکرد پایدار آن غافل شویم. در هر مرحله از ساخت این اقامتگاه، از صفر تا صد، سعی شده تا بومیان هرمز درگیر کار شوند و از مهارت هایشان استفاده شود یا مهارت های جدیدی کسب کنند.

تکنیک ابرخشت که در ساخت گنبدها استفاده شد، به خاطر سادگی و قابلیت آموزش آسان، فرصت بزرگی برای مردم منطقه بود. کارگران ساده، با آموزش های لازم، به استادکاران خاک کوب تبدیل شدند و حس صاحب بودن به پروژه پیدا کردند. این یعنی ایجاد شغل پایدار و توانمندسازی واقعی که از اهداف اصلی آقای رسول اف و تیمش بود. مثلاً اسد گدری که با افتخار گنبد آبی رنگ ساخت خودش را به همه نشان می دهد، حالا خودش استادکار شده و حتی خانه اش را هم با همین روش بازسازی می کند.

اما داستان پایداری به همین جا ختم نمی شود. در طراحی فضای سبز، فقط از گونه های بومی منطقه مثل انبه، مشعل، گارم زنگی و کنار استفاده شده تا به اکوسیستم طبیعی جزیره آسیبی نرسد. حتی برای آبخوری آهوها و پرندگان هم تمهیداتی در نظر گرفته شده که باعث شده تعداد این حیوانات در محوطه اقامتگاه بیشتر شود. مدیریت فاضلاب و تبدیل آن به آب قابل استفاده برای آبیاری گیاهان، استفاده از کمپوست برای پسماندهای آشپزخانه و طراحی کم مصرف استخرها، همه و همه نشان از تعهد عمیق این پروژه به توسعه پایدار جزیره هرمز دارند. بوم گردی ماجرا هرمز نه تنها طبیعت را حفظ می کند، بلکه آن را غنی تر هم می کند.

فراتر از اقامت: تأثیر ماندگار ماجرا بر هرمز

حالا که با مالک و کارفرمای اقامتگاه ماجرا و تیم خلاق پشت این پروژه آشنا شدیم، وقت آن است که به تأثیرات بلندمدت و میراثی که ماجرا برای هرمز به جا گذاشته نگاهی بیندازیم. این اقامتگاه، دیگر فقط یک مکان برای خوابیدن و استراحت نیست؛ خودش به یکی از دیدنی های هرمز تبدیل شده است. حتی گردشگرانی که در آن اقامت ندارند، برای دیدن گنبدهای رنگارنگش و عکاسی در محوطه اش، حتماً سری به آنجا می زنند.

اقامتگاه ماجرا و در کل پروژه حضور در هرمز، الگویی موفق از تلفیق معماری، فرهنگ، اقتصاد و پایداری است. این پروژه نشان داد که با اراده و نگاه درست، می توان در دل محدودیت ها، فرصت های بزرگ ایجاد کرد. سرمایه گذاری بخش خصوصی با هدف توسعه محلی و نه صرفاً سودآوری، می تواند جانی تازه به مناطق کمتر برخوردار ببخشد و آن ها را به مقاصد نمونه تبدیل کند.

نتیجه نهایی این همه تلاش و همدلی، چیزی فراتر از یک ساختمان است. ماجرا به هرمز هویت تازه ای بخشیده، برای مردمش امید و شغل آورده و به دنیا نشان داده که ایران، سرزمین گنج های پنهان است که با دستان هنرمند و فکرهای خلاق، می توان آن ها را زنده کرد. احسان رسول اف و علی رضوانی، با همراهی شرکت طراحان و بناکنندگان زاو، نام خود را نه تنها در تاریخ معماری، بلکه در قلب توسعه پایدار ایران ثبت کرده اند. این میراث ماندگار، تا سالیان سال برای هرمز و ایران افتخارآفرین خواهد بود.